Ligjërata e një imami në një xhami të Prizrenit, mbi parimet morale të gruas, është bërë shkaktare e debateve dhe polemikave të ashpra në mediat dhe rrjetet sociale në Kosovë, për mënyrën se si predikohet islami nga disa klerikë të këtij religjioni në vend.
Mënyra e tillë e predikimit është vënë edhe në shënjestrën e kritikës së disa deputeteve të Kuvendit të Kosovës, publicistëve si dhe përfaqësuesve të shoqërisë civile, të cilët pretendojnë se imami në fjalë ka fyer gjininë femërore.
Hapësira mediale, e cila u është dhënë këtyre debateve, nga njohësit e mediave konsiderohet si kryerje e detyrës që kanë mediat, por, sipas tyre, shumë herë mediat marrin rol protagonizmi në këto debate.
Profesor Milazim Krasniqi, shef i degës së Gazetarisë në Fakultetin e Filologjisë në Prishtinë, vlerëson se jo rrallë mediat ngrenë probleme dhe ngjarje të caktuara në përmasa më të mëdha se sa është vlera reale e tyres, por megjithatë, siç thotë ai, ato e kryejnë punën e tyre.
Krasniqi thotë për Radion Evropa e Lirë se një pjesë e debateve të ashpra, të cilat kanë ndodhur ditëve të fundit, më shumë janë të motivuara politikisht.
“Tragjike në krejt këtë është se e përdorin fenë, e përdorin islamin paqësor, ndjenjat fetare, për instrumentalizim në qëllimet politike. Kështu që në këtë aspekt, mendoj se ky është një dëm i madh që i bëhet vetë natyrës së vërtetë të islamit paqësor”.
“Në anën tjetër, i bëhet një dëm i madh edhe vetë politikës, sepse duke futur një fjalor të ashpër dhe primitiv në diskursin politik, në të vërtetë, rritet edhe ashpërsia e komunikimit politik dhe zhvlerësohet edhe ajo që ka mbetur nga vlera reale e politikës si aksion dhe si veprim”, vlerëson Krasniqi.
Në anën tjetër, njohësit e rrethanave të zhvillimeve sociologjike dhe të religjionit, vlerësojnë se asnjë komunitet etnik apo fetar nuk mund të jetë imun ndaj qasjeve të tilla ekstreme, si dhe ndaj predikimeve me tone fyese dhe denigruese për njerëzit, qoftë prej faltores kur imami thirret në emër të predikimeve fetare, qoftë edhe prej pozicionit të deputetit, gjë që ka qenë rast.
Profesor Ismajl Hasani, ekspert i sociologjisë së religjionit, thotë se problemi tashmë qëndron tek ajo se sa është në gjendje shoqëria kosovare të mobilizohet për amortizimin e këtyre dukurive dhe izolimin e rasteve të veçanta, që shkaktojnë dëme, për të cilat dukuri, sipas tij, ka pasur paralajmërime.
“Shfaqjet e fundit që janë të lidhura me paraqitjet e individëve nën petkun e predikuesve ose mbrojtësve të qasjeve të ndryshme radikale në predikimet fetare, janë diçka tjetër prej asaj që është zhvillim normal i religjionit. Nuk po ndodh asgjë e re në Kosovë, në raport me atë që Departamenti Amerikan i Shtetit para katër vjetësh ka hartuar një raport ku parasheh mundësinë e paraqitjes së rrymave të ndryshme ekstremiste në Ballkan, e me fokus të veçantë Kosovën”, thotë Hasani për Radion Evropa e Lirë.
Shkaqet që nxisin debatet dhe polemikat për religjionin, si dhe vetë debatet dhe polemikat, sipas profesorit Milazim Krasniqi, po bëhen me qëllim të ndryshimit të agjendës, në kohën kur Kosova ka probleme shumë më të mëdha ekonomike, politike dhe sociale, se sa debatet e kësaj natyre.
“Dikush është i interesuar për ndërrimin e agjendës, për ta imponuar këtë çështje dhe për ta mbajtur në agjendë, si dhe përmes saj të prodhojë tensione politike dhe fetare. Në anën tjetër, ky debat ka hapur, për herë të parë ndoshta, edhe një konflikt të brendshëm, brenda vetë komunitetit mysliman, sepse një pjesë e participuesve kanë shkuar shumë larg në agresivitetin e tyre në këtë temë, ndërsa pjesa tjetër ka mbetur, si të thuash, e stepur ose edhe e zhgënjyer me ta”, thekson Krasniqi.
Profesor Krasniqi shton se niveli i dytë, siç e quan ai, i konfliktit, shkon në raport me pjesët tjera, do të thotë, me laikët, agnostikët si dhe me besimet tjera. Sipas tij, dëmi është shumë më i madh se sa që mund të vlerësohet tash, prej këtij debati, të cilin ai e vlerëson si të pakëndshëm.
Por, profesor Hasani vlerëson se shkaqet që nxisin debate të tilla për religjionin, janë sporadike dhe se komuniteti mysliman në Kosovë ka kapacitete që t’i mbajë të izoluara dhe këtë edhe duhet ta bëjë. Në të kundërtën, siç thotë ai, alarmi është i ndezur.
“Shoqëria kosovare mobilizohet dhe i tejkalon këto, normalisht, duke marrë masa institucionale, në rastin konkret, brenda Bashkësisë Islame të Kosovës. Është i nevojshëm që të hapet dialogu brenda bashkësisë dhe përgjegjësit të shkojnë para drejtësisë. Absolutisht, një ofendim i tillë, një fyerje e tillë e 50 për qind të popullsisë, nuk mund të kalojë pa u penalizuar, sepse fjala publike ka peshë, kudo që shqiptohet. Nuk ka imunitet, absolutisht, predikimi, nëse është i veshur me petkun e urrejtjes, denigrimit dhe ofendimit publik”, vlerëson Hasani.
Institucionet shtetërore në Kosovë kanë kërkuar nga Bashkësia Islame e Kosovës të ndërmarrë masa për ligjërimet e këtilla. Dhe, në kohën kur episodi i imamit nga Prizreni ende nuk është përmbyllur si duhet, prapa petkut fetar sërish nis një debat tjetër, hero i kujt, në aspektin fetar, ishte Gjergj Kastriot Skënderbeu.
Mënyra e tillë e predikimit është vënë edhe në shënjestrën e kritikës së disa deputeteve të Kuvendit të Kosovës, publicistëve si dhe përfaqësuesve të shoqërisë civile, të cilët pretendojnë se imami në fjalë ka fyer gjininë femërore.
Hapësira mediale, e cila u është dhënë këtyre debateve, nga njohësit e mediave konsiderohet si kryerje e detyrës që kanë mediat, por, sipas tyre, shumë herë mediat marrin rol protagonizmi në këto debate.
Profesor Milazim Krasniqi, shef i degës së Gazetarisë në Fakultetin e Filologjisë në Prishtinë, vlerëson se jo rrallë mediat ngrenë probleme dhe ngjarje të caktuara në përmasa më të mëdha se sa është vlera reale e tyres, por megjithatë, siç thotë ai, ato e kryejnë punën e tyre.
Krasniqi thotë për Radion Evropa e Lirë se një pjesë e debateve të ashpra, të cilat kanë ndodhur ditëve të fundit, më shumë janë të motivuara politikisht.
“Tragjike në krejt këtë është se e përdorin fenë, e përdorin islamin paqësor, ndjenjat fetare, për instrumentalizim në qëllimet politike. Kështu që në këtë aspekt, mendoj se ky është një dëm i madh që i bëhet vetë natyrës së vërtetë të islamit paqësor”.
“Në anën tjetër, i bëhet një dëm i madh edhe vetë politikës, sepse duke futur një fjalor të ashpër dhe primitiv në diskursin politik, në të vërtetë, rritet edhe ashpërsia e komunikimit politik dhe zhvlerësohet edhe ajo që ka mbetur nga vlera reale e politikës si aksion dhe si veprim”, vlerëson Krasniqi.
Në anën tjetër, njohësit e rrethanave të zhvillimeve sociologjike dhe të religjionit, vlerësojnë se asnjë komunitet etnik apo fetar nuk mund të jetë imun ndaj qasjeve të tilla ekstreme, si dhe ndaj predikimeve me tone fyese dhe denigruese për njerëzit, qoftë prej faltores kur imami thirret në emër të predikimeve fetare, qoftë edhe prej pozicionit të deputetit, gjë që ka qenë rast.
Profesor Ismajl Hasani, ekspert i sociologjisë së religjionit, thotë se problemi tashmë qëndron tek ajo se sa është në gjendje shoqëria kosovare të mobilizohet për amortizimin e këtyre dukurive dhe izolimin e rasteve të veçanta, që shkaktojnë dëme, për të cilat dukuri, sipas tij, ka pasur paralajmërime.
“Shfaqjet e fundit që janë të lidhura me paraqitjet e individëve nën petkun e predikuesve ose mbrojtësve të qasjeve të ndryshme radikale në predikimet fetare, janë diçka tjetër prej asaj që është zhvillim normal i religjionit. Nuk po ndodh asgjë e re në Kosovë, në raport me atë që Departamenti Amerikan i Shtetit para katër vjetësh ka hartuar një raport ku parasheh mundësinë e paraqitjes së rrymave të ndryshme ekstremiste në Ballkan, e me fokus të veçantë Kosovën”, thotë Hasani për Radion Evropa e Lirë.
Shkaqet që nxisin debatet dhe polemikat për religjionin, si dhe vetë debatet dhe polemikat, sipas profesorit Milazim Krasniqi, po bëhen me qëllim të ndryshimit të agjendës, në kohën kur Kosova ka probleme shumë më të mëdha ekonomike, politike dhe sociale, se sa debatet e kësaj natyre.
“Dikush është i interesuar për ndërrimin e agjendës, për ta imponuar këtë çështje dhe për ta mbajtur në agjendë, si dhe përmes saj të prodhojë tensione politike dhe fetare. Në anën tjetër, ky debat ka hapur, për herë të parë ndoshta, edhe një konflikt të brendshëm, brenda vetë komunitetit mysliman, sepse një pjesë e participuesve kanë shkuar shumë larg në agresivitetin e tyre në këtë temë, ndërsa pjesa tjetër ka mbetur, si të thuash, e stepur ose edhe e zhgënjyer me ta”, thekson Krasniqi.
Profesor Krasniqi shton se niveli i dytë, siç e quan ai, i konfliktit, shkon në raport me pjesët tjera, do të thotë, me laikët, agnostikët si dhe me besimet tjera. Sipas tij, dëmi është shumë më i madh se sa që mund të vlerësohet tash, prej këtij debati, të cilin ai e vlerëson si të pakëndshëm.
Por, profesor Hasani vlerëson se shkaqet që nxisin debate të tilla për religjionin, janë sporadike dhe se komuniteti mysliman në Kosovë ka kapacitete që t’i mbajë të izoluara dhe këtë edhe duhet ta bëjë. Në të kundërtën, siç thotë ai, alarmi është i ndezur.
“Shoqëria kosovare mobilizohet dhe i tejkalon këto, normalisht, duke marrë masa institucionale, në rastin konkret, brenda Bashkësisë Islame të Kosovës. Është i nevojshëm që të hapet dialogu brenda bashkësisë dhe përgjegjësit të shkojnë para drejtësisë. Absolutisht, një ofendim i tillë, një fyerje e tillë e 50 për qind të popullsisë, nuk mund të kalojë pa u penalizuar, sepse fjala publike ka peshë, kudo që shqiptohet. Nuk ka imunitet, absolutisht, predikimi, nëse është i veshur me petkun e urrejtjes, denigrimit dhe ofendimit publik”, vlerëson Hasani.
Institucionet shtetërore në Kosovë kanë kërkuar nga Bashkësia Islame e Kosovës të ndërmarrë masa për ligjërimet e këtilla. Dhe, në kohën kur episodi i imamit nga Prizreni ende nuk është përmbyllur si duhet, prapa petkut fetar sërish nis një debat tjetër, hero i kujt, në aspektin fetar, ishte Gjergj Kastriot Skënderbeu.