Derisa autoritetet kosovare kanë paralajmëruar zbatimin e marrëveshjes për Menaxhimin e Integruar të Kufirit me shtetin serb, përfaqësuesit e banorëve serbë të veriut të Mitrovicës ritheksuan kundërshtimin ndaj këtij plani, duke thënë se marrëveshja në fjalë bie ndesh me Kushtetutën e Serbisë.
Njëri nga politikanët serbë të veriut, Marko Jakshiq, tha se me zbatimin e kësaj marrëveshje, Serbia do të njihte shtetësinë e Kosovës.
“Shteti serb shprehet kundër Kushtetutës së vet nëse brenda shtetit vendosen kufijtë. Kjo do të thotë se Serbia, në mënyrën e vet, e ka pranuar edhe një shtet shqiptar në Ballkan. Marrëveshja është kundër Kushtetutës dhe ligjeve”, u shpreh Jakshiq, për të shtuar se në Gjykatën Kushtetuese të Serbisë është dërguar tashmë një kërkesë për ta interpretuar marrëveshjen në fjalë.
Marrëveshja për Menaxhimin e Integruar të Kufirit ndërmjet Prishtinës e Beogradit parasheh që “të gjitha palët gradualisht të vendosin pikat e përbashkëta, të integruara, të veçanta dhe të sigurisë, në vendkalimet e përbashkëta”, me praninë e misionit evropian për sundimin e ligjit në Kosovë.
Përfaqësuesit e ekzekutivit kosovar në veri të vendit, ndërkaq, thanë se mungesa e kontrollit në veri u shkon për shtati grupeve të caktuara të interesit në këtë pjesë të qytetit, por edhe atyre në jug.
Shefja e Zyrës Administrative në veri të Mitrovicës, Adrijana Hoxhiq, shpjegoi:
“Mirë do të ishte të pyetet se kush qëndron prapa këtyre protestave. Kujt nuk i përshtatet kontrolli i lëvizjes së mallrave? Nëse kemi përgjigjet reale, atëherë do të shohim se cilët janë qytetarët dhe grupet të cilave u duhen rrugët alternative, e jo kontrollet”.
“Këto janë grupe të interesit edhe në veri edhe në jug, të cilave u shkon për shtati status quo-ja, sepse kjo u mundëson zhvillimin e biznesit dhe u sjell përfitime të mira. Viktimat përfundimisht janë vetë qytetarët”, tha Hoxhiq.
Paralajmërimi për ta zbatuar në fillim të muajit të ardhshëm marrëveshjen për IBM-in (Integrated Border Management), ka shkaktuar tashmë protesta në veri të Kosovës, por edhe në kryeqytetin serb.
Njohësit e çështjeve të sigurisë vlerësuan se kundërshtimi i serbëve të veriut ndaj zbatimit të kësaj marrëveshje dhe insistimi që të protestohet kundër kësaj çështjeje, mund të destabilizojë situatën e sigurisë në zonat përtej lumit Ibër në Mitrovicë.
Ata folën për nevojën e shtimit të masave të sigurisë në atë zonë duke thënë se ushtrimi i së dielës i “Mbrojtjes Civile” serbe në veri të Mitrovicës, vuri në pah gatishmërinë e serbëve “për ta mbrojtur territorialisht” veriun e Kosovës.
Eksperti Ramadan Qehaja tha se pa zhbërjen e strukturave paralele serbe nga pjesa veriore e Kosovës nuk do të duhej të vazhdonin bisedimet me Serbinë.
“Unë kujtoj se ne duhet të shfrytëzojmë edhe momentin e djeshëm, kur u demonstrua kjo forcë - si ta quaj unë - forcë e mbrojtjes territoriale apo e mbrojtjes civile - siç po thonë ata - që ne të kemi adut dhe të tregojmë para bashkësisë ndërkombëtare se nuk mund të bisedojmë me palën serbe derisa nuk i shpërbën strukturat paralele serbe atje”, theksoi Qehaja.
Eksperti Agim Musliu, nuk përjashtoi mundësinë e radikalizmit të veprimeve të policisë serbe në zonat veriore të vendit.
“Mund të ketë provokime periodike të kohëpaskohshme. E tëra varet nga vendosmëria dhe veprimi i KFOR-it, EULEX-it dhe policisë kosovare - në të vërtetë Qeverisë së Kosovës - se çfarë duhet të ndërmarrin ata në këtë drejtim. Nëse u lihet hapësirë, atëherë do të radikalizohen sigurisht veprimet e policisë serbe të maskuar në pjesë civile”, vlerësoi Musliu.
Ndonëse mbeten të panjohura hollësitë lidhur me jetësimin e kësaj marrëveshje, nuk është hedhur poshtë mundësia që për pikat kufitare në Jarinë dhe Bërnjak të ketë një mënyrë të posaçme të zbatimit.
Njëri nga politikanët serbë të veriut, Marko Jakshiq, tha se me zbatimin e kësaj marrëveshje, Serbia do të njihte shtetësinë e Kosovës.
“Shteti serb shprehet kundër Kushtetutës së vet nëse brenda shtetit vendosen kufijtë. Kjo do të thotë se Serbia, në mënyrën e vet, e ka pranuar edhe një shtet shqiptar në Ballkan. Marrëveshja është kundër Kushtetutës dhe ligjeve”, u shpreh Jakshiq, për të shtuar se në Gjykatën Kushtetuese të Serbisë është dërguar tashmë një kërkesë për ta interpretuar marrëveshjen në fjalë.
Marrëveshja për Menaxhimin e Integruar të Kufirit ndërmjet Prishtinës e Beogradit parasheh që “të gjitha palët gradualisht të vendosin pikat e përbashkëta, të integruara, të veçanta dhe të sigurisë, në vendkalimet e përbashkëta”, me praninë e misionit evropian për sundimin e ligjit në Kosovë.
Përfaqësuesit e ekzekutivit kosovar në veri të vendit, ndërkaq, thanë se mungesa e kontrollit në veri u shkon për shtati grupeve të caktuara të interesit në këtë pjesë të qytetit, por edhe atyre në jug.
Shefja e Zyrës Administrative në veri të Mitrovicës, Adrijana Hoxhiq, shpjegoi:
Adrijana Hoxhiq
“Mirë do të ishte të pyetet se kush qëndron prapa këtyre protestave. Kujt nuk i përshtatet kontrolli i lëvizjes së mallrave? Nëse kemi përgjigjet reale, atëherë do të shohim se cilët janë qytetarët dhe grupet të cilave u duhen rrugët alternative, e jo kontrollet”.
“Këto janë grupe të interesit edhe në veri edhe në jug, të cilave u shkon për shtati status quo-ja, sepse kjo u mundëson zhvillimin e biznesit dhe u sjell përfitime të mira. Viktimat përfundimisht janë vetë qytetarët”, tha Hoxhiq.
Paralajmërimi për ta zbatuar në fillim të muajit të ardhshëm marrëveshjen për IBM-in (Integrated Border Management), ka shkaktuar tashmë protesta në veri të Kosovës, por edhe në kryeqytetin serb.
Njohësit e çështjeve të sigurisë vlerësuan se kundërshtimi i serbëve të veriut ndaj zbatimit të kësaj marrëveshje dhe insistimi që të protestohet kundër kësaj çështjeje, mund të destabilizojë situatën e sigurisë në zonat përtej lumit Ibër në Mitrovicë.
Ata folën për nevojën e shtimit të masave të sigurisë në atë zonë duke thënë se ushtrimi i së dielës i “Mbrojtjes Civile” serbe në veri të Mitrovicës, vuri në pah gatishmërinë e serbëve “për ta mbrojtur territorialisht” veriun e Kosovës.
Eksperti Ramadan Qehaja tha se pa zhbërjen e strukturave paralele serbe nga pjesa veriore e Kosovës nuk do të duhej të vazhdonin bisedimet me Serbinë.
“Unë kujtoj se ne duhet të shfrytëzojmë edhe momentin e djeshëm, kur u demonstrua kjo forcë - si ta quaj unë - forcë e mbrojtjes territoriale apo e mbrojtjes civile - siç po thonë ata - që ne të kemi adut dhe të tregojmë para bashkësisë ndërkombëtare se nuk mund të bisedojmë me palën serbe derisa nuk i shpërbën strukturat paralele serbe atje”, theksoi Qehaja.
Eksperti Agim Musliu, nuk përjashtoi mundësinë e radikalizmit të veprimeve të policisë serbe në zonat veriore të vendit.
“Mund të ketë provokime periodike të kohëpaskohshme. E tëra varet nga vendosmëria dhe veprimi i KFOR-it, EULEX-it dhe policisë kosovare - në të vërtetë Qeverisë së Kosovës - se çfarë duhet të ndërmarrin ata në këtë drejtim. Nëse u lihet hapësirë, atëherë do të radikalizohen sigurisht veprimet e policisë serbe të maskuar në pjesë civile”, vlerësoi Musliu.
Ndonëse mbeten të panjohura hollësitë lidhur me jetësimin e kësaj marrëveshje, nuk është hedhur poshtë mundësia që për pikat kufitare në Jarinë dhe Bërnjak të ketë një mënyrë të posaçme të zbatimit.