Numri i fëmijëve me diabet është në rritje, thonë ekspertë shëndetësorë. Sipas tyre, vetëm në vitin 2011 janë paraqitur 15 raste të reja. Konsiderohet se në Kosovë janë rreth 600 fëmijë me diabet - këtë e thotë edhe Vjosa Mulliqi-Kotorri, mjeke në Klinikën e Pediatrisë.
Prindërit e fëmijëve me diabet janë mjaft të preokupuar me problemet që ata ballafaqohen. Sipas tyre, në Klinikën e Pediatrisë nuk ka barna të mjaftueshme për trajtim, kurse ato nuk gjenden as në tregun e Kosovës.
Nasuf Pestishta, prind i fëmijës me diabet, njëherësh kryetar i Shoqatës së Fëmijëve me Diabet në Kosovë, flet për sfidat, me të cilat ballafaqohet:
“Asnjë pacient nuk e merr të njëjtën insulinë - janë lloje të ndryshme. Lloji që vajzës sime i ka rekomanduar mjekja, është më e avancuar, dhe ai lloj i barnave nuk është licencuar, prandaj Ministria e Shëndetësisë nuk e siguron. Ne e sigurojmë vetë (insulinën) dhe blihet në tregun e zi, sepse nuk është e regjistruar në Kosovë”.
Sipas Pestishtës, familjes së tij i nevojiten rreth 200 euro, për t’i mbuluar shpenzimet mujore rreth vajzës së tij.
“Për ta mbajtur terapinë e rregullt, për fëmijën, nevojiten deri 200 euro në muaj. Disa insulina i siguron Ministria e Shëndetësisë, por shumicën jo”, thotë Nasuf Pestishta.
“Kemi insulina. Është e vërtetë se kemi insulinë në klinikën ku ne i trajtojmë fëmijët. Por, meqenëse ky është një çrregullim kronik, atëherë insulina merret gjatë pothuajse gjithë jetës, ose aq sa edhe organizmi ka nevojë. Insulina duhet të merret çdo ditë”, pohon Kotorri për Radion Evropa e Lirë.
Kotorri shpjegon se si duhet trajtuar sëmundja dhe çka, në fakt, bëhet në Klinikën e Pediatrisë lidhur me këtë çrregullim të sasisë së sheqerit në gjak.
“Fëmijët hospitalizohen në fillim të sëmundjes dhe qëndrojnë deri në 2 javë të hospitalizuar. Por, aty marrin vetëm këshilla se si duhet të jetohet me këtë çrregullim, meqenëse këta janë fëmijë të shëndoshë dhe ky çrregullim rrallë shoqërohet me probleme tjera. Gjatë qëndrimit në klinikë, i nënshtrohen këshillimit se si duhet të bëhet insulina, pas një edukimi të tillë vazhdohet jeta normale në shtëpitë e tyre, të shoqëruar me insulinë”, shpjegon Kotorri.
Edhe Indira Arifaj-Shatri, është nënë e një vajze 9-vjeçare, të diagnostikuar me diabet para dy vjetësh. Zonja Shatri shprehet e kënaqur me trajtimin që vajzës së saj i është bërë në Klinikën e Pediatrisë, por mungesa e barnave nga ana e Ministrisë së Shëndetësisë, ia vështirëson shumë jetën. Ajo tregon se udhëton në Shkup të Maqedonisë, për ta gjetur një lloj të ilaçit, për shkak se në Kosovë nuk është i regjistruar.
“Përkrahjen nga klinika e kemi - është doktoresha Vjosa, si nënë e fëmijëve, dhe përpos që është mjeke e mirë, është edhe edukatore e mirë. Përkrahjen tjetër e kemi nga vetë prindërit e Shoqatës së Fëmijëve me Diabet. Ne vazhdimisht e sensibilizojmë opinionin se kjo sëmundje është çdo ditë në rritje dhe se duhet mbështetur, si me materiale, po ashtu edhe me vetëdijesim. Terapia nuk është në listën esenciale të Ministrisë së Shëndetësisë, andaj vështirësitë janë mjaft të mëdha”, tregon Indira Arifaj-Shatri.
Ndërkaq, faktorët që ndikojnë, sipas Kotorri, janë jeta me stres, infeksionet virale që provokojnë këtë çrregullim, si dhe shumë faktorë të tjerë. Por, sipas Kotorrit, shqetësues është fakti se mungon mbështetja institucionale.
“As klinika jonë, as Ministria e Shëndetësisë, nuk ofrojnë mbështetje me shumë gjëra që nevojiten për fëmijët me diabet dhe kjo e rëndon buxhetin familjar. Dhe, derisa ne nuk iu ofrojmë, atëherë patjetër familja obligohet t’i sigurojë ato. Në listën esenciale kemi vetëm insulinat humane, derisa llojet moderne të insulinës që te disa fëmijë janë të domosdoshme, nuk janë në listën esenciale”, shpreh shqetësimin e saj Kotorri.
Prindërit e fëmijëve me diabet janë mjaft të preokupuar me problemet që ata ballafaqohen. Sipas tyre, në Klinikën e Pediatrisë nuk ka barna të mjaftueshme për trajtim, kurse ato nuk gjenden as në tregun e Kosovës.
Nasuf Pestishta, prind i fëmijës me diabet, njëherësh kryetar i Shoqatës së Fëmijëve me Diabet në Kosovë, flet për sfidat, me të cilat ballafaqohet:
Ne e sigurojmë vetë (insulinën) dhe blihet në tregun e zi, sepse nuk është e regjistruar në Kosovë.
“Asnjë pacient nuk e merr të njëjtën insulinë - janë lloje të ndryshme. Lloji që vajzës sime i ka rekomanduar mjekja, është më e avancuar, dhe ai lloj i barnave nuk është licencuar, prandaj Ministria e Shëndetësisë nuk e siguron. Ne e sigurojmë vetë (insulinën) dhe blihet në tregun e zi, sepse nuk është e regjistruar në Kosovë”.
Sipas Pestishtës, familjes së tij i nevojiten rreth 200 euro, për t’i mbuluar shpenzimet mujore rreth vajzës së tij.
“Për ta mbajtur terapinë e rregullt, për fëmijën, nevojiten deri 200 euro në muaj. Disa insulina i siguron Ministria e Shëndetësisë, por shumicën jo”, thotë Nasuf Pestishta.
QKUK
Ndërkaq, mjekja Vjosa Mulliqi-Kotorri flet për vështirësitë që përballen në Klinikën e Pediatrisë. Sipas saj, edhe pse disa lloje të insulinës i marrin nga Ministria e Shëndetësisë, ato lloje nuk janë të mjaftueshme për t’i trajtuar fëmijët.“Kemi insulina. Është e vërtetë se kemi insulinë në klinikën ku ne i trajtojmë fëmijët. Por, meqenëse ky është një çrregullim kronik, atëherë insulina merret gjatë pothuajse gjithë jetës, ose aq sa edhe organizmi ka nevojë. Insulina duhet të merret çdo ditë”, pohon Kotorri për Radion Evropa e Lirë.
Kotorri shpjegon se si duhet trajtuar sëmundja dhe çka, në fakt, bëhet në Klinikën e Pediatrisë lidhur me këtë çrregullim të sasisë së sheqerit në gjak.
“Fëmijët hospitalizohen në fillim të sëmundjes dhe qëndrojnë deri në 2 javë të hospitalizuar. Por, aty marrin vetëm këshilla se si duhet të jetohet me këtë çrregullim, meqenëse këta janë fëmijë të shëndoshë dhe ky çrregullim rrallë shoqërohet me probleme tjera. Gjatë qëndrimit në klinikë, i nënshtrohen këshillimit se si duhet të bëhet insulina, pas një edukimi të tillë vazhdohet jeta normale në shtëpitë e tyre, të shoqëruar me insulinë”, shpjegon Kotorri.
Edhe Indira Arifaj-Shatri, është nënë e një vajze 9-vjeçare, të diagnostikuar me diabet para dy vjetësh. Zonja Shatri shprehet e kënaqur me trajtimin që vajzës së saj i është bërë në Klinikën e Pediatrisë, por mungesa e barnave nga ana e Ministrisë së Shëndetësisë, ia vështirëson shumë jetën. Ajo tregon se udhëton në Shkup të Maqedonisë, për ta gjetur një lloj të ilaçit, për shkak se në Kosovë nuk është i regjistruar.
“Përkrahjen nga klinika e kemi - është doktoresha Vjosa, si nënë e fëmijëve, dhe përpos që është mjeke e mirë, është edhe edukatore e mirë. Përkrahjen tjetër e kemi nga vetë prindërit e Shoqatës së Fëmijëve me Diabet. Ne vazhdimisht e sensibilizojmë opinionin se kjo sëmundje është çdo ditë në rritje dhe se duhet mbështetur, si me materiale, po ashtu edhe me vetëdijesim. Terapia nuk është në listën esenciale të Ministrisë së Shëndetësisë, andaj vështirësitë janë mjaft të mëdha”, tregon Indira Arifaj-Shatri.
Ndërkaq, faktorët që ndikojnë, sipas Kotorri, janë jeta me stres, infeksionet virale që provokojnë këtë çrregullim, si dhe shumë faktorë të tjerë. Por, sipas Kotorrit, shqetësues është fakti se mungon mbështetja institucionale.
“As klinika jonë, as Ministria e Shëndetësisë, nuk ofrojnë mbështetje me shumë gjëra që nevojiten për fëmijët me diabet dhe kjo e rëndon buxhetin familjar. Dhe, derisa ne nuk iu ofrojmë, atëherë patjetër familja obligohet t’i sigurojë ato. Në listën esenciale kemi vetëm insulinat humane, derisa llojet moderne të insulinës që te disa fëmijë janë të domosdoshme, nuk janë në listën esenciale”, shpreh shqetësimin e saj Kotorri.