Kosova vazhdon të përballet me shkallë të lartë të papunësisë. Ndonëse ka një numër të madh të diplomuarve, kryesisht të moshës se re, megjithatë ndërmarrjet private thonë se po përballen me mungesë të punëtorëve të kualifikuar.
Përfaqësues të komunitetit të biznesit dhe afaristë në vend, tërheqin vërejtjen se sistemi i arsimit po përgatitë shumë pak kuadro në drejtimet që kanë të bëjnë me shkathtësi teknike, aty ku edhe kërkohen më shumë vende pune.
Një ndër bizneset që thotë se po përballet më këtë problem është kompania për prodhimin e pijeve joalkolike dhe energjetike, “Frutex” nga Suhareka.
Pronari i kësaj kompanie Shaqir Palushi, thotë për Radion Evropa e Lirë se ky problem është i vazhdueshëm dhe zakonisht për ndonjë vend të lirë pune janë pranuar të rinj me diplomë adekuate, por jo të përgatitur për lëmi të caktuara.
”Prapë se prapë nuk mund të themi se jemi të kompletuar me kuadro, sepse për lëmi specifike gjithmonë kemi mungesa, sidomos në elektronikë dhe programim”.
“Ndoshta edhe numri i vogël i kompanive prodhuese në Kosovë, mund të jetë një ndër arsyet e mungesës së këtyre kuadrove”, tha Palushi.
Në Kosovë, sipas të dhënave aktuale, ka një mungesë të theksuar nga profilet, si inxhinierë, profesionistë me përvojë nga fusha e telekomunikacionit, kibernetikës, energjisë dhe në disa fusha tjera.
Në anën tjetër, sipas të dhënave zyrtare, tregtia, prodhimi, ndërtimtaria dhe arsimi punësojnë më shumë se gjysmën e personave të punësuar në Kosovë.
Përfaqësues të komunitetit të biznesit, theksojnë se në shumë raste kompani të caktuara për shkak të mungesës së profesionistëve, kanë marrë punëtorë nga vende të ndryshme të rajonit dhe të Evropës.
Agim Shahini, kryetar i Aleancës Kosovare të Biznesit, thotë se autoritet kompetente të arsimit duhet të përcjellin trendin e punës dhe të aftësojnë studentë në lëmi të kërkuara.
“Kjo do të thotë që ne duhet të përcjellim tregun e punës. E tregu i punës nuk përcillet nëse kryhet një shkollim, por duhet që të përcillet edhe trendi aktual global, që kërkon vazhdimisht përcjelljen e teknologjisë edhe të formave më të reja të avancuara për të qenë më efikas në tregun e punës”, thotë Shahini për Radion Evropa e Lirë.
Ndryshe, sipas një hulumtimi të Institutit GAP, lidhur më përgatitjen profesionale për tregun e punës, në sektorin e shërbimeve, thuhet se nga 92 për qind e kompanive të anketuara të cilat kanë punësuar punëtorë të rinj gjatë tri viteve të fundit, 82 për qind kanë hasur në vështirësi të gjejnë punëtorë të kualifikuar.
Mospërputhja e aftësive me kërkesat e bizneseve ka bërë që kompanitë të punësojnë punëtorë më pak të kualifikuar, çka besohet se ka ndikuar në zhvillimin e shërbimeve të reja dhe në uljen e produktivitetit.
Sidoqoftë, papunësia në Kosovë, sipas të dhënave zyrtare të Agjencisë së Statistikave të Kosovës, ka arritur në mbi 30 për qind.
Derisa, shkalla më e theksuar e papunësisë është te grupmoshat 15-24 vjeç dhe atë mbi 50 për qind.
Ndërkohë në tregun e punës në Kosovë në vit janë aktivë për t’u punësuar deri në 25 mijë persona, të gjithë të gjeneratës 18-vjeç e më lart, derisa po ky treg mund të absorbojë deri në 10 mijë punëtorë në vit.
