Kandidatët për kryetarë komunash në Maqedoninë e Veriut, që garojnë në raundin e balotazhit, në javën e fundit të fushatës, krahas problemeve të shumta që kanë të bëjnë me infrastrukturën, janë përqendruar edhe në çështjet e mjedisit, siç janë hapësirat e gjelbëruara dhe cilësia e ajrit.
Qytetarët e Maqedonisë së Veriut, më 31 tetor, në raundin e balotazhit në zgjedhjet lokale, do të vendosin se kush do të udhëheqë me qytetet më të mëdha, siç është Shkupi, Tetova, Gostivari, Manastiri, Kumanova, Ohri e të tjera.
Por, aktivistët mjedisorë thonë se shumica e projekteve ekologjike, që po prezantohen nga kandidatët në zgjedhjet lokale, janë bërë në moment të fundit, pa ndonjë studim të thellë sesi të njëjtat mund të realizohen në praktikë.
SHIKONI EDHE: Beteja për raundin e dytë të zgjedhjeveShkup: Problemi i uzurpimit të hapësirave të gjelbëruara
Në balotazh, në qytetin e Shkupit garojnë kandidatja e pavarur, Danella Arsovska – që mbështetet nga partia opozitare maqedonase VMRO-DPMNE –dhe kryetari aktual, Petre Shilegov, nga Lidhja Social Demokrate e Maqedonisë (LSDM).
Arsovska, që në raundin e parë fitoi më shumë vota se kundërkandidati i saj, është zotuar se do ta përmirësojë cilësinë e ajrit, duke u mundësuar qytetarëve që të përdorin transportin publik falas, me qëllim që të ulet përdorimi i automjeteve, që në masë të madhe kontribuon në ndotjen e ajrit.
Ndërkaq, Shilegov ka premtuar se do të angazhohet që të krijohen sa më shumë shtigje për biçikleta, temë për të cilën, siç ka thënë ai, ka qenë i angazhuar edhe në mandatin paraprak.
SHIKONI EDHE: Uji dhe kanalizimi, kërkesat kryesore të shkupjanëveTetovë: Sfida e ndërtimeve të egra
Po ashtu, edhe kandidatët që garojnë për ta marrë drejtimin e Komunës së Tetovës, komunë e banuar me shumicë shqiptare, janë përqendruar në tema që kanë të bëjnë me mjedisin.
Kryetarja aktuale, Teuta Arifi nga Bashkimi Demokratik për Integrim, që në këto zgjedhje garon me moton “Voto gjelbër”, ka premtuar gazifikim në këtë komunë dhe vendosjen e koshave të mbeturinave nën dhe, duke thënë se do të punojë të krijojë më shumë hapësira të gjelbëruara.
Your browser doesn’t support HTML5
Të etur pranë burimit
Ndërkaq, kundërkandidati i saj nga Lëvizja Besa, Bilall Kasami, ka thënë se do të përqendrohet në ndalimin e ndërtimeve të egra. Sipas tij, këto ndërtime, kanë uzurpuar hapësirat e gjelbëruara.
Në qytetin e Manastirit, në balotazh do të përballen kandidatët e dy partive më të mëdha maqedonase, LSDM-së dhe VMRO-së. Të dy këto parti janë fokusuar në ndotësin më të madh të mjedisit në këtë komunë, Termocentralin e Manastirit, që prodhon energji elektrike përmes djegies së qymyrit.
Por, aktivistët e mjedisit, thonë se kandidatët për kryetarë komunash edhe në këto zgjedhje po ofrojnë zgjidhje ad hock, që sipas tyre, duken joshëse për qytetarët, por shtojnë se për projektet që do të përmirësonin gjendjen në mjedis, kërkojnë strategji afatgjata.
“Nëse nuk e shihni zgjidhjen e problemit duke filluar nga sot e të paktën deri në vitin 2050, kjo paraqet problem serioz, pasi nuk mund të arrihet ulja e ndotjes së ajrit nëse problemi nuk trajtohet nga burimi”, thotë Elena Nikollovska, nga organizata joqeveritare Eko Svest.
SHIKONI EDHE: Lufta kundër ndotjes së ajrit me qasje shpërfillëseAktivistët mjedisorë sigurojnë ulëse në asambletë komunale
Për herë të parë në këto zgjedhje, shumë organizata joqeveritare që në fokus kanë problemet mjedisore, kanë garuar në zgjedhje për asambletë komunale në disa komuna të Maqedonisë së Veriut.
Në të gjitha komunat ku kanë garuar aktivistët mjedisorë kanë arritur të sigurojnë dy ose tri ulëse në Komunën e Shkupit, në atë të Tetovës, Ohrit, Gjevgjelisë, Manastirit, Komunës Qendër dhe atë të Kaposhit të Shkupit.
Në Komunën Qendër të Shkupit, lista e pavarur “Shans për Qendrën”, ka siguruar tri ulëse.
Jane Dimevski, pjesë e kësaj liste për Komunën Qendër të Shkupit, thotë për Radion Evropa e Lirë se qytetarët e kanë kuptuar se partitë politike, siç thotë ai, mbrojnë interesat e oligarkëve të ndryshëm që merren me ndërtimtari dhe jo interesat e qytetarëve. Sipas tij, kjo është arsyeja që kjo listë, me një muaj fushatë dhe pa fushatë të kushtueshme apo struktura partiake, arriti të fitojë ulëse në asamble.
“Do të angazhohemi për respektimin e standardeve urbanistike, të cilat tash e një kohë të gjatë neglizhohen nga autoritetet komunale, duke krijuar një kaos të vërtet urbanistik në favor të kompanive të ndërtimit, që kanë lidhje të ngushta me strukturat e partive”, thotë Dimevski.
SHIKONI EDHE: Iniciativat qytetare shihen si kontrolluese të pushtetit lokalNdërkaq, Hamdi Sulejmani, që është zgjedhur asamblist në Komunën e Tetovës, nga lista e pavarur “Më mirë për Tetovën”, thotë për Radion Evropa e Lirë se listat e pavarura, që përbëhen nga organizatat joqeveritare, kanë dëshmuar se janë një zë i fuqishëm i interesave të qytetarëve.
Ai thekson se pavarësisht se nuk ka numër të madh të aktivistëve mjedisorë që janë zgjedhur në asambletë komunale, ata do të jenë kyç për krijimin e shumicës në asambletë komunale.
“Ne e kemi dëshmuar prandaj qytetarët na e besuan votën, pasi duam të angazhohemi për jetë kualitative në qytetet ku jetojmë dhe këto zgjedhje dëshmuan se kemi një popull që është i vetëdijesuar për këtë. Në këto zgjedhje, lista jonë siguroi 3 mijë vota, por shpresoj që në të ardhmen do të kemi më shumë, pasi është absurde të jetojmë rrëzë Sharrit dhe të mos kemi ujë për pije e të thithim ajër të papastër. Pjesëmarrja jonë në asambletë komunale do të mundësojë që qytetarët të jenë të informuar me kohë për çdo veprim që paraqet kërcënim për ambientin jetësor dhe jetën kualitative”, thotë Sulejmani.
Maqedonia e Veriut për vite me radhë ka probleme me ndotjen e mjedisit dhe viteve të fundit, jo rrallë herë qytetet maqedonase kanë qenë në krye të listave botërore si qytete me ajrin më të ndotur.