Mësimi online, përmes pajisjeve teknologjike, ka ndikuar edhe në ndryshimin e shprehjeve gjuhësore që po përdorin nxënësit, thonë mësimdhënësit në Maqedoninë e Veriut.
Shprehjet si: OK, like, live, delete, nice, gjithnjë e më shumë po zënë vend në komunikimin e përditshëm të të rinjve dhe jo vetëm gjatë komunikimit në mediat sociale.
Naser Miftari, profesor në gjimnazin “Zef Lush Marku” në Shkup, që është pjesë e projektit “Shkolla dhe të mësuarit në shekullin XXI”, thotë për Radion Evropa e Lirë se përfshirja e fjalëve të huaja gjatë komunikimit teksa zhvillohet procesi mësimor, është nxitur edhe nga vetë mësimdhënësit.
“Askush nuk mund ta mohojë se gjuha digjitale është gjithnjë e më e pranishme në mesin tonë. Kur them në mesin tonë, nuk i përjashtoj as nxënësit e as mësimdhënësit. Duke menduar se mësimdhënësit mund të jenë sa më afër nxënësve, që të arrijnë qëllimin (që nxënësit të mësojnë sa më mirë mësimet), përdorimi i gjuhës digjitale bëhet rutinë dhe kështu shmanget përgjegjësia e përdorimit të drejtë të gjuhës shqipe, që është një nga detyrat kryesore të mësimdhënësve”, thotë Miftari.
Në këtë drejtim, Leonora Kaliqi, nën e katër fëmijëve – tre prej të cilëve vijojnë mësimin online në nivelin fillor, të mesëm dhe universitar – thotë se e sheh që fëmijët e saj, gjithnjë e më shumë po përdorin fjalë të huaja gjatë komunikimit.
“Shoh se fëmijët e mi gjithnjë e më shumë, në të folurën e përditshme kanë përfshirë shprehje që përdoren gjatë komunikimit digjital. Pra, përdorin fjalë si ‘like’ në vend pëlqej ose kur bëjnë detyra thonë se ua kanë bërë ‘save’, pra i kanë ruajtur. Pra, këto fjalë dita-ditës po futen në komunikimin e përditshëm për shkak të mësimit online, përkatësisht komunikimit përmes veglave digjitale”, thotë Kaliqi.
SHIKONI EDHE: Mungesa e aftësive digjitale vështirëson mësimin online në Maqedoninë e VeriutVjollca Berisha, ligjëruese në Fakultetin e Gjuhës Shqipe në Universitetin e Tetovës, thotë se gjuha digjitale po lë gjurmë të thella në përdorimin e drejtë të gjuhës shqipe, veçanërisht te gjeneratat e reja.
Ajo thekson se për shkak të pandemisë së koronavirus, e ka bërë edhe më të pranishme teknologjinë, gjuhën informatike në mesin e nxënësve, duke bërë që ata të përdorin më shumë fjalë të huaja. Berisha thotë se kjo gjë kërkon vëmendje institucionale dhe ndërgjegjësim gjuhësor, që të luftohet kjo dukuri.
“Depërtimi i fjalëve të huaja, ekonomizimi i gjuhës është proces i natyrshëm në cilëndo gjuhë, por duhet të bëhet kujdes që sa më tepër gjuha të kontrollohet e pastrohet”, thotë Berisha.
“Sado që ligjërimi i shkruar dallon nga ai i folur, në kohën e internetit këto ligjërime janë afruar shumë, janë përzierë tiparet. Ky ndikim i huaj ndikon keq edhe në sintaksën e brezit të ri. Fatkeqësisht, brezi ynë i ri, edhe kur flet shqip, jo rrallë sintaksën e kanë të përçudnuar nga ndikimi i gjuhëve të huaja”, shton Berisha.
Në anën tjetër, Bojan Kordallov, specialist për marrëdhënie me publikun dhe mediat e reja, thotë për Radion Evropa e Lirë se mësimi online e ka anën e saj pozitive, pasi sipas tij, nxënësit dhe mësimdhënësit tani po posedojnë më shumë shkathtësi digjitale.
SHIKONI EDHE: Pandemia vonoi digjitalizimin“Unë jam për atë që mësimi të zhvillohet me prezencë fizike në shkollë. Por, krahas kësaj, duhet mundësuar edhe digjitalizimi i procesit mësimor sepse ky është trend i kohës. Këtë na e mësojë pandemia se sa është e rëndësishme që të kemi sa më shumë mundësi për të komunikuar përmes pajisjeve të ndryshme digjitale. Nuk ka rëndësi aq shumë gjuha sesa që ka rëndësi zhvillimi i komunikimit”, thotë Kordallov.
Në bazë të të dhënave të Byrosë së Statistikave të Bashkimit Evropian, EUROSTAT, që janë publikuar gjatë këtij viti, thuhet se 64 për qind e të rinjve në Maqedoninë e Veriut, të moshës 16 deri në 24 vjeç disponojnë aftësi digjitale. Ndërkaq, kjo përqindje për grupmoshën e njëjtë në vendet e BE-së arrin në 80 për qind.
Shkallën më të lartë të shkathtësive digjitale të të rinjve nga mosha 16 deri 24 vjeç e kanë në Kroaci me 97 për qind, pasuar nga Estonia, Holanda dhe Lituania me 93 për qind.