Mungesa e konsensusit politik rreth fazës finale të dialogut me Serbinë, mund të prodhojë një marrëveshje në Bruksel e cila do të kishte fatin e Marrëveshjes së demarkacionit me Malin e Zi, për të cilën Kuvendi i Kosovës harxhoi tri vjet për ratifikim, thonë njohësit e zhvillimeve politike në Prishtinë. Ndërkohë që opozita, vazhdon të kontestojë në radhë të parë rolin e presidentin Hashim Thaçi në procesin e dialogut.
Kosova dhe Serbia janë futur në fazën e finale në kuadër të procesit të dialogut në Bruksel, që po lehtësohet nga Bashkimi Evropian.
Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi dhe ai i Serbisë, Aleksandër Vuçiq kanë biseduar të dielën në Bruksel për një kornizë e cila do të dërgonte në arritjen e marrëveshjes përfundimtare për normalizim të marrëdhënieve.
Derisa presidenti Thaçi është shprehur optimist sa i takon përfundimit të këtij procesi, presidenti serb, Vuçiq e ka quajtur proces të vështirë.
Kurse Përfaqësuesja e lartë e BE-së, Federica Mogherini, e quajti të vështirë, por shpresëdhënës takimin Thaçi-Vuçiq.
Në Prishtinë, takimi i fundit mes dy presidentëve po vlerësohet më tepër nga aspekti i mungesës së konsensusit të brendshëm politik në Kosovë.
Drejtori i organizatës “Çohu”, Arton Demhasaj thotë se marrëveshja finale e dialogut me Serbinë mund ta ketë fatin e njëjtë sikurse Marrëveshja për demarkacionin.
“Në aspektin e arritjes së një marrëveshje të tillë, finale, është problematike për faktin se ajo marrëveshje që arrihet, pastaj duhet të ratifikohet në Kuvendin e Kosovës. E në rast se nuk ka konsensus me të gjerë mes partive politike në pozitë dhe atyre opozitare për një marrëveshje dhe për një negocimi të tillë, atëherë ekziston rreziku që ajo marrëveshje që mund të arrihet në Bruksel, të mos ratifikohet në Kuvendin e Kosovës”, thekson Demhasaj.
Sa i takon marrëveshjes finale me Serbinë, Demhasaj thotë se ajo duhet të arrihet, ndryshe asnjëra nga shtetet e përfshira në bisedime nuk mund të ecë përpara në procesin integrues evropian.
Ndërkaq, Jeta Krasniqi nga Instituti Demokratik i Kosovës thotë se pa konsensus paraprak, Prishtina rrezikon që të rrëshqasë sërish në problemin ratifikimit të marrëveshjeve.
“Konsensusi politik duhet të ndërtohet, pra për platformën, qëndrimin e Kosovës në këto bisedime dhe për ta garantuar që shteti i Kosovës në këto bisedime është duke mbrojtur interesin e vet. Edhe marrëveshjet duhet të ratifikohen në Kuvend me dy të tretat dhe konsensusi duhet të arrihet për të evituar pikërisht përsëritjen e Marrëveshjes së demarkacionit, kur arrihet një marrëveshje dhe nuk mund të ratifikohet në Kuvend”, tha Krasniqi.
Hyrja në fazën finale të bisedimeve pa një konsensus po kritikohet edhe nga opozita në Prishtinë. Njëherësh, opozita po e konteston edhe rolin e presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi, si udhëheqës i bisedimeve.
Lidhja Demokratike e Kosovës konsideron se Kuvendi është organi i vetëm që vendos se kush e përfaqëson Kosovën në dialog me Serbinë.
“Kuvendi i Kosovës nuk ka vendosur ende për këtë çështje, pasi platforma për dialog me Serbinë, që ishte në rend ditë në Kuvend, u tërhoq nga Qeveria. Ndërkaq, platforma e vitit 2011 e autorizon Qeverinë të dialogojë me Serbinë”, ka deklaruar shefi i Grupit Parlamentar të LDK-së, Avdullah Hoti.
“Rrjedhimisht, presidenti Thaçi nuk ka asnjë autorizim për të negociuar në emër të qytetarëve të Kosovës. Kështu që, çdo marrëveshje që arrihet në Bruksel mund të jetë vetëm marrëveshje e tij private, por jo në emër të Kosovës”, theksoi Hoti.
Edhe Lëvizja Vetëvendosje konsideron se pa konsensus është i pamundur vazhdimi i dialogut.
Fatmire Kollçaku, nënkryetare e Lëvizja Vetëvendosje thotë se askush nga Kosova aktualisht nuk ka mandat që të shkojë në bisedimet e Brukselit.
“Nëse e shikoni historikun e bisedimeve, është shumë e qartë se Serbia vazhdimisht përfiton ndërsa Kosova nuk ka asnjë përfitim, por vetëm kryesisht tash kërkohet implementimi i marrëveshjeve të dëmshme që edhe nuk respekton nga ana e Serbisë marrëveshjet e tjera”, thekson ajo.
Dialogu mes Kosovës dhe Serbisë zhvillohet në dy nivele, atë politik, ku delegacionet përfaqësohen nga presidentët e shteteve apo kryeministrat, dhe niveli teknik, që zhvillohet përmes ekipeve të ekspertëve, ministrave dhe përfaqësuesve të institucioneve nga të dyja shtetet.
Bisedimet nisën në vitin 2011 dhe prej atëherë u arritën shumë marrëveshje, por jo të gjitha janë duke u zbatuar.