Numri i foshnjave të lindura në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës (QKUK), gjatë vitit 2019, ka qenë 9,528. Ndërkaq numri i vdekjeve në Klinikën Neonatologjike në QKUK është 160.
Këto shifra i ka konfirmuar për Radion Evropa e Lirë drejtori i kësaj klinike, Xhevdet Gojnovci. Statistikat për lindshmërinë dhe vdekshmërinë e foshnjave, nuk përfshijnë edhe të dhënat nga spitalet komunale dhe ato nga spitalet apo klinikat private.
Xhevdet Gojnovci thotë se ka pasur foshnje nga e gjithë Kosova me probleme shëndetësore që janë trajtuar në Klinikën e Neonatologjisë së QKUK-së. Lidhur me 160 foshnjat e vdekura, ai thotë se disa prej tyre, janë sjellë në këtë klinikë edhe nga spitalet rajonale.
“Ne i trajtojmë gjitha foshnjat nga e gjithë Kosova me probleme shëndetësore. Njëqindetridhjetë foshnje kanë lindur këtu, derisa 30 foshnje kanë ardhur nga spitalet regjionale apo nga shtëpia, e të cilat kanë ndërruar jetë”.
“Këto foshnje kryesisht kanë qenë nën peshën 1,600 gramë. Viteve të fundit kemi një furnizim më të mirë me aparaturë, pasi që jeta e disa foshnjave varet nga aparatura në klinikën tonë. Andaj falë këtij furnizimi dhe rritjes së cilësisë së shërbimeve, kemi një numër më të vogël të vdekjeve të foshnjave”, thotë Gojnovci.
Gjatë vitit të kaluar, po në këtë klinikë kanë vdekur 203 foshnje, derisa kanë lindur 1,040 foshnje, çka sipas mjekëve, tregon se gjatë këtij viti ka pasur rënie të natalitetit në Kosovë.
Merita Vuthaj, zyrtare për shëndetin e nënës dhe fëmijës në Ministrinë e Shëndetësisë, i tha Radios Evropa e Lirë se ulja e vdekshmërisë së foshnjave, para, pas dhe gjatë lindjes, ka ardhur si rezultat i punës dhe bashkëpunimit me organizata të ndryshme vendore e ndërkombëtare që merren me shëndetin e nënës dhe fëmijës.
Qëllimi i bashkëpunimit, tha ajo, është ngritja e cilësisë së shërbimeve shëndetësore, përmirësimi i infrastrukturës dhe shtimi i kapaciteteve profesionale, përmes trajnimeve.
“Ministria e Shëndetësisë, së bashku me partnerët e saj organizojnë trajnime çdo vit për profesionistët shëndetësorë, e që tashmë 90 për qind e tyre i kanë ndjekur këto trajnime. Megjithëkëtë, mbetet sfidë ende zbatimi i këtyre trajnimeve në praktikë. Përpos trajnimit të stafit, vlen të përmendet edhe furnizimi me aparaturë e barna, sidomos me surfaktant”, tha Vuthaj.
Në Klinikën e Gjinekologjisë dhe Neonatologjisë, prej kur marrin si donacion një ampulë të quajtur surfaktant (që shërben për përshpejtimin e pjekjes së mushkërive të foshnjave të lindura para kohe), ndër vite, sipas Ministrisë së Shëndetësisë, ka rënë shumë vdekshmëria e foshnjave.
Vetëm për dhjetë vjetët e fundit, në Kosovë donacionet e surfaktantit, sipas profesionistëve shëndetësorë, kanë shpëtuar jetën e rreth 2,000 foshnjave të lindura para kohe dhe ato të lindura me peshë të ulët.
Në vitin 1999 ,vdekshmëria e foshnjave ka qenë 31 promil, pra nga 1 mijë foshnje të lindura, 31 kanë vdekur. Profesionistët shëndetësorë thonë se çdo vit dukuria e vdekjes së foshnjave ka shënuar rënie.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, konsiderohet se 32 për qind e foshnjave që lindin para kohe, vdesin nga faktorë të ndryshëm, derisa 54 për qind e foshnjave që vdesin pas lindjes, ndërlidhen me lindjet e parakohshme.
