Ndërlidhjet

"Ai erdhi, shkroi dhe iku": Varroset Kadare


Forcat e shtetit shqiptar bartin fotografinë e shkrimtarit të ndjerë, Ismail Kadare. Tiranë, 3 korrik 2024.
Forcat e shtetit shqiptar bartin fotografinë e shkrimtarit të ndjerë, Ismail Kadare. Tiranë, 3 korrik 2024.

Shkrimtari shqiptar, Ismail Kadare, u varros më 3 korrik në Varrezat e Tufinës në periferi të Tiranës.

Ceremonia e varrimit u zhvillua në një rreth të ngushtë familjar, me kërkesë të familjes së tij.

"Jemi shumë të prekur nga gjithë kjo dashuri. Ai është ngritur në panteonin e gjenive të botës. Një nga mënyrat për t'i bërë homazhe, është t'i lexojmë përsëri veprat e tij", tha vajza e shkrimtarit, Besiana Kadare.

Kadare vdiq më 1 korrik, në moshën 88-vjeçare, si pasojë e një arresti kardio-respirator.

Paraditen e së mërkurës, arkivoli me trupin e tij u vendos në hollin e Teatrit Kombëtar të Operës dhe Baletit në Tiranë, ku qytetarë të shumtë nga vende të ndryshme bënë homazhe.

I pranishëm ishte edhe një delegacion i Kosovës me në krye presidenten Vjosa Osmani, kryeministrin Albin Kurti dhe kryetarin e Kuvendit, Glauk Konjufca.

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, tha në fjalën që mbajti gjatë ceremonisë shtetërore në nderim të Kadaresë, se shkrimtari "i përket gjithë botës".

"Kadare jetoi si dëshmitar i një fjale për të cilën mori tërë lëvdatat dhe nderimet e mundshme të botës dhe tërë smirën dhe sharjet e mundshme të vendit që e lindi. Nuk e mori Çmimin Nobel, por mbeti i vetmi kandidat për të cilin ka një dosje letrash anonime nga bashkatdhetarët e tij. Ai erdhi, shkroi dhe iku. Ne i kemi vetëm një detyrim: t’ia respektojmë ikjen", tha Rama.

Kryeministri i Kosovës, Kurti, shkroi në librin e kujtimeve për Kadarenë se "pikëllimi është i thellë, sepse admirimi është i lartë".

"Historia (me gjithë mitet), politika (me gjithë intrigat), gjuha (me gjithë bukurinë) me romanet dhe poezitë e Ismail Kadaresë u bënë dije dhe vetëdije për popullin tonë. Lum ne që e patëm, kaq shumë. Vepra e tij do të rrojë gjatë, jo vetëm për ne", shkroi Kurti, transmeton Zyra e tij.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, duke shkruar në librin e zisë për Kadarenë.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, duke shkruar në librin e zisë për Kadarenë.

Kadarenë e përcollën edhe shumë bashkëpunëtorë e kolegë.

"Do ta kujtoj si një mik të dashur dhe shkrimtar të madh të përmasave botërore. Ishte fenomen letrar dhe shkoll letrare", tha shkrimtari Fatos Kongoli.

"Po përcjellim njeriun Kadare, por shkrimtari Kadare do të jetë gjithnjë te ne. Breza të tërë do të ikin dhe ai do të mbetet me veprën e tij", tha shkrimtarja Rita Petro.

Për drejtoreshën e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit, Alda Bardhyli, Kadare "nuk ishte vetëm një mendje e mprehtë e Shqipërisë, por një nga mendjet më të rendesishme të shekullit të 21-të. Një personalitet që i dha shumë gjuhës, kulturës, kombit".

"Do ta quaj emancipues shpirtëror të shoqerisë shqiptare, tej talentit të tij letrar. Letërsia e tij njihet në gjithë botën, sepse ajo letërsi shijon", tha shkrimtari Ylljet Aliçka.

Botuesi i veprave të Kadaresë, Buajr Hudhri, foli po ashtu pas homazheve:

"Kam menduar që kurrë nuk do ta vuaj që ai nuk është, se ai është diku, edhe sot ai është diku, në panteonin e letërsisë botërore".

Vepra të Kadaresë
Vepra të Kadaresë

Shqipëria ishte në zi kombëtare dje dhe sot, ndërsa Kosova sot.

Veprat e Kadaresë u përkthyen në më shumë se 45 gjuhë të botës.

Tridhjetë vjet të karrierës së shkrimtarit, ai i jetoi në Shqipërinë komuniste, ku edhe shkroi kryeveprat: “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, “Prilli i thyer”, “Dimri i madh” e “Ura me tri harqe”.

Në vitin 1990 emigroi në Francë, pasi bëri deklarata në favor të demokratizimit.

Kadare ishte fitues i disa çmimeve ndërkombëtare, ndërsa vitin e kaluar Franca i dha titullin “Oficeri i Madh i Legjionit të Nderit”.

Udhëheqës në Shqipëri dhe në Kosovë thanë se me vdekjen e Kadaresë, “shqiptarët humbën gjeniun e tyre të letrave”, ndërsa “bota humbi shkrimtarin e saj më të madh të gjallë”.

XS
SM
MD
LG