Frika nga infektimi me koronavirusin e ri ka ndikuar në rritjen e pagesave elektronike nga ana e qytetarëve të Maqedonisë së Veriut. Për dallim nga periudha e para pandemisë, tani të dhënat e Bankës Popullore flasin për një rritje prej 30 për qind të pagesave përmes postës elektronike bankare. Drejtuesit e bankave ka regjistruar rritje të pagesave apo marrjes së shërbime tjera edhe përmes bankomatëve, celularëve dhe formave tjera ku nuk duhet prani fizike e klientëve të tyre.
"Të dhënat preliminare flasin për një rritje të theksuar të përdorimit të kartave elektronike të pagesës. Për shembull, vetëm gjatë muajit mars kemi një rritje prej 30 për qind krahasuar me muajin mars të vitit të kaluar. Kemi rritje të përdorimit aparateve apo bankomatëve, pastaj të pagesës përmes internetit, përmes celularëve dhe kjo është për t’u përshëndetur. Apelet tona ishin në drejtim të ruajtjes së shëndetit. Qytetarët duhet të bëjnë çmos që të aftësohen për pagesat elektronike për të shmangur radhët e gjata para bankave. Me pagesën elektronike ata jo vetëm që ruajnë shëndetin e tyre, por edhe kursejnë kohë”, ka deklaruar Guvernatorja e Bankës Popullore, Anita Angelovska-Bezhoska.
Megjithatë, drejtuesit e bankave thonë se përballja me radhët e gjatë ende mbetet sfidë për punonjësit e tyre, por edhe për vet qytetarët të cilët vazhdojnë të jenë të ekspozuar nga infektimi i mundshëm nga koronavirusi.
Por, për disa qytetarë pagesat elektronike nuk janë të sigurta prandaj thonë se kanë zgjedhur që pagesat apo tërheqjen e pagave e pensioneve t’i bëjnë nga sportelet.
“Një herë mua më ishte ngatërruar karta në bankomat dhe nuk mund të tërheqë pensionin. Kjo mund të më ndodhë prapë dhe të mbetem pa para deri në zgjidhjen e problemit që do të marrë disa ditë kohë, kështu që parapëlqej që për gjithçka që kam nevojë ta bëj në sportele”, thonë Dobrinka Stojanova, pensioniste nga Shkupi.
“Një herë kisha bërë një pagesë online dhe më pas më erdhi njoftimi se nuk kam paguar. Prandaj më mirë të pres këtu në radhë, të bëj pagesën, të ruaj faturat dhe nuk do të kem asnjë problem”, thotë Andrej Dimitroevski, një tjetër banor nga Shkupi.
Njohësit e çështjeve të ekonomisë, thonë se mospërdorimi i shërbimeve elektronike, apo refuzimi i qytetarëve për t’i shfrytëzuar këto mundësi që i ofron interneti është pasojë e mungesës së besimit, por edhe i faktorëve tjerë.
“Edukimi i popullatës nuk është në nivelin e duhur, respektivisht po ndeshemi me dy lloje të gjeneratave, nëse mundemi kështu t’i ndajmë. Kemi një brez të ri, i cili nuk e ka aspak problem të bëjë pagesa online, porosi e kështu me radhë dhe është një brez më i vjetër, i cili edhe nuk është shumë i familjarizuar me teknologjinë. Këtu nuk është puna vetëm te pagesat elektronike pasi ky brez apo profesorët dhe mësimdhënësit e të gjitha cikleve të cilët në bazë të informacioneve të përgjithshme, ndeshen edhe me problemin e plotësimit të ditarëve elektronik”, thotë Arben Halili, njohës i çështjeve të ekonomisë.
Ai thotë se kjo kategori, por edhe të tjerët, duhet të angazhohet apo të ndihmohen që të përvetësojnë shërbimet elektronike, por gjithashtu edhe bankat sipas Halilit duhet t’u ofrojnë mundësitë tjera.
“Në këtë drejtim, sigurisht se një rol vendimtar mund të luajnë bankat. Ato mund t’i rregullojnë pagesat mujore për energjinë elektrike, ujin e gjëra tjera. Kjo do të zgjidhej nëse personat fizikë do të autorizonin bankat që të njëjtat në nivel mujor të bëjnë pagesën e tyre pas pranimit të faturave”, thotë Halili.
Si masë për parandalimin e infektimit, qeveria ka urdhëruar bankat, por edhe institucionet tjera që të respektojnë distancën fizike, klientët të presin jashtë objekteve të tyre, të përdoren maskat mbrojtëse dhe dorëzat, pasi në të kundërtën si qytetarët ashtu edhe personat juridikë që nuk respektojnë vendimet, do të përballen me gjoba.
