Me 82 vota për, 32 kundër dhe 1 abstenim, deputetët e Kuvendit të Kosovës kanë votuar mocionin e mosbesimit ndaj qeverisë së udhëhequr nga kryeministri, Albin Kurti.
Me votimin e këtij mocioni, Qeveria Kurti mbetet në detyrë, si qeveri në dorëheqje, ndërkohë që fillojnë procedurat për formimin e qeverisë së re të Kosovës.
Mocioni i mosbesimit ndaj Qeverisë Kurti u iniciua nga partnerja e koalicionit qeverisës, Lidhja Demokratike e Kosovës dhe u mbështet edhe nga partitë opozitare.
Qeveria e Kosovës, e udhëhequr nga Albin Kurti u zgjodh më 3 shkurt të këtij viti, pas nënshkrimit të marrëveshjes për koalicion qeverisës mes Lëvizjes Vetëvendosje dhe Lidhjes Demokratike të Kosovës.
Pas votimit të mocionit për rrëzimin e qeverisë, kryetari i LDK-së, Isa Mustafa tha se partia e tij mbetet e hapur që Vetëvendosje të jetë pjesë e një koalicioni qeverisës, siç u shpreh ai “me bazë më të gjerë”.
“Ne mbesim të hapur dhe nëse nuk e bënë Vetëvendosje vetë qeverinë, ne mbesim të hapur që prapë ta bisedojmë me Vetëvendosjen në mënyrë që ta bëjmë një koalicion më një bazë më të gjerë të themi ku është edhe LVV-në, ku është AAK-ja, ku është edhe Nisma. Por, natyrisht që ne nuk mund të imponojmë, por duhet të jemi të hapur, sepse unë mendoj që vendit i duhet një qeveri me bazë më të gjerë sepse kemi të bëjmë më dialogun edhe me vendime që do të jenë me rendësi historike për Kosovë në të ardhmen”, tha Isa Mustafa në një bisedë për T7.
Ish-kryeministri i Kosovës, Ramush Haradinaj thotë se beson që së shpejti do të konstituohen institucionet e reja të Kosovës, që sipas tij, të mos ketë boshllëk qeverisës.
Çka parasheh Kushtetuta me mocion mosbesimi?
- Mocioni i mosbesimit ndaj Qeverisë, sipas Kushtetutës, mund të ngrihet me propozimin e një të tretës (1/3) të të gjithë deputetëve të Kuvendit.
- Mocioni i mosbesimit vihet në rendin e ditë të kuvendit, jo më vonë se pesë (5) ditë e as më herët se dy (2) ditë nga data e parashtrimit të tij.
- Konsiderohet se mocioni i mosbesimit është pranuar, nëse për të kanë votuar shumica e të gjithë deputetëve të Kuvendit të Kosovës.
- Nëse mocioni i mosbesimit dështon, mocioni tjetër i mosbesimit nuk mund të ringrihet gjatë nëntëdhjetë (90) ditëve të ardhshme.
- Nëse mocioni i mosbesimit votohet për Qeverinë në tërësi, Qeveria konsiderohet në dorëheqje.
Njohësi i zhvillimeve politike dhe i punës së Kuvendit të Kosovës, Albert Krasniqi, tha për Radion Evropa e Lirë, se pasi mocioni i mosbesimit ishte i suksesshëm, qeveria bie, por që mbetet në detyrë deri në zgjedhjen e qeverisë së re.
“Nëse do të jetë teknike apo shumëpartiake, kjo do të varet nga vullneti i deputetëve, por edhe i presidentit i cili mund të vendosë përmes një dekreti që vendi të shkojë në zgjedhje”, tha Krasniqi.
Si u zhvillua seanca e mocionit të mosbesimit?
Kuvendi i Kosovës mbajti seancë plenare, ku debatoi për mocionin e mosbesimit ndaj Qeverisë së Republikës së Kosovës, që u iniciua nga partia në koalicionin qeverisës, Lidhja Demokratike e Kosovës me përkrahjen e opozitës.
Arben Gashi nga Grupi Parlamentar i LDK-së në arsyetimin e tij për mocionin e mosbesimit tha se kryeministri Kurti me veprimet e bëra, siç ishte edhe shkarkimi i ministrit të Punëve të Brendshme Agim Veliu, vendosi t’i japë fund koalicionit qeverisës.
“Qeveria e Kosovës erdhi në pushtet me besimin për ndryshim, për një momentum të ri në aspekte të zhvillimit ekonomik të vendit, sundimit të ligjit luftës kundër korrupsionit dhe konsolidim të subjektivit ndërkombëtar të Kosovës, ndërsa kryeminstri Kurti për më pak se 50 ditë pune përmes mosveprimit dhe pozicionimit jokonstruktiv në raport me partnerët në përgjithësi dhe ne veçanti me SHBA-në, ka pamundësuar funksionimin e qeverisë”.
Gashi ju ka bërë thirrje deputetëve të Kuvendit të Kosovës që ta mbështesin mocionin e mosbesimit.
“Me këtë veprim, Kuvendi krijon mundësinë e një qeverie të stabilitetit me kohëzgjatje të kufizuar që do të adresonte sfidat imediate me të cilat po ballafaqohet vendi si në pozicionet e politikës së jashtme si në dinamikat e brendshme”, thotë Gashi.
Por, jo të gjithë deputetët e LDK-së u shprehur pro mocionit.
Kryetarja e Kuvendit të Kosovës, nga radhët e LDK-së, Vjosa Osmani, në fjalë e saj tha se mocioni është dorëzuar nga LDK-ja dhe opozita në kohën kur bota po vuan nga pandemia.
“Ky është fjalimi që nuk do të doja ta mbaja në këtë kohë”, tha ajo.
“Rënia e qeverisë nuk shënon rënien e qëndresës tuaj [qytetarëve]ndaj të keqes sepse asnjë rënie nuk është e përhershme dhe asnjë betejë nuk është e pamundur. Si kryetare e Kuvendit jam përpjekur të mbroj çdo parim politik e çdo fjalë të dhënë dhe çdo parim politik mbi të cilin ka funksionuar partia ime”, tha Osmani.
Ajo tha se nuk do ta votojë mocionin pasi qëndron fort mbi fjalën e dhënë për ndryshime. Sipas saj, rënia e qeverisë nuk shënon rënien e qëndresës qytetare.
“Nuk mund të pajtohem me mocionin e mosbesimit, aq me tepër në një kohë të rëndë për qytetarët. Do të votoj kundër”, tha Osmani.
Rexhep Selimi nga Lëvizja Vetëvendosje, tha se ky mocion po bëhet në një kohë mjaft të vështirë.
“LDK sot bashkë me aleatët e vjetër që duken si aleat të ri, po kërkojnë mocion mosbesimi në kohën më të vështirë për Kosovën deri më tani. Pra kërkojnë rrëzimin e qeverisë kur bota po përballet me këtë pandemi si problem global. Kur qytetarët e Kosovës sot kanë sytë nga qeveria nga ministrat, kah doktorët, sërish LDK nuk ka nxjerr aleatë tjetër përveç kundërshtarëve të kësaj qeverie”, tha Selimi.
Kurti: Pazari presidencial për territore kërkon rrëzimin e qeverisë
Kryeministri i Kosovës Albin Kurti tha se ky mocion i mosbesimit ka ardhur për për shkak, siç u shpreh ai, pazareve të presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi për shkëmbim territorial me Serbinë.
“Jam i bindur që ka marrëveshje, praktikisht këtë ma ka konfirmuar edhe presidenti në takim që ishim”, tha Kurti.
“Ky mocion mosbesimi synon ta lë popullin pa qeveri, atë qeveri që ata e kanë votuar. Për bindjen time të fuqishme, motori për të shkakruar qeverinë nuk ka të bëjë as shkarkimin e minstrit Veliu e as me tërheqjen e trupave amerikane, por ka të bëjë asgjë më pak me një marrëveshje të gatshme për shkëmbim territorial midis Kosovës dhe Serbisë, ky është motori që po e shkakton këtë nxitim në Kosovë”, tha Kurti
Kurti shtoi se ‘ky pazar presidencial e kërkon rrëzimin e qeverisë’.
“Motori i kësaj është si të largohet kjo qeveri në mënyrë që t’i hapet shpalljes së gjendjes së jashtzakonshme dhe pazarit të gatshëm për shkëmbim territorial”, tha Kurti.
Kurti shtoi se nuk është ideja të hiqet tarifa doganore ndaj Serbisë dhe të fillojnë negociata, por sipas tij, ideja është të hiqet tarifa dhe të publikohet marrëveshja me Serbinë.
“Por, në këto pazare presidenciale të dëmshme dhe të rrezikshme nuk mund të më kenë mua si bashkëpunëtor dhe meqenëse jam në këtë pozitë të kryeministrit nuk është e mundur që ato të bëhen”, tha Kurti.
Mocioni për mosbesim të Qeverisë të udhëhequr nga Grupi Paralamentar i Lidhjes Demokratike të Kosovës është mbështetur nga partitë opozitare Partia Demokratike e Kosovës, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës, Nisma Socialdemokrate dhe Lista Serbe.
Haxhi Avdyli, deputet nga Lidhja Demokratike e Kosovës ka dalë kundër mocionit të mosbesimit. Ai tha se me këtë mocion të mosbesimit Kosova po futet në një paqartësi institucionale.
“Unë nuk e shoh se si do të formohet një qeveri e ri pasi që ne si LDK i kemi edhe disa vija të kuqe që kurrë nuk do të shkojmë me PDK-në. Nëse ne po dëshirojmë që ta rrezikojmë këtë qeveri dhe të bëjmë qeveri në dorëheqje, nuk po më duket e saktë. Para rrëzimit të qeverisë duhet të vendosim për fatin e qytetarëve të Kosovës. Unë mendoj se nuk duhet të rrëzohet kjo qeveri. Mocioni duhet të shtyhet derisa të krijohen kushtet demokratike. Unë votoj kundër mocionit dhe marr përgjegjësinë personale dhe politike”, tha Avdyli.
Ndërkohë që thirrja e kësaj seance në kohën e pandemisë së COVID-19 është vlerësuar në forma të ndryshme nga SHBA-ja dhe disa vende evropiane.
Përderisa ambasadori amerikan në Prishtinë, Philip Kosnett ka shkruar në Twitter se është i kënaqur të shoh kuvendin që ka vendosur të mbajë seancë, ministritë e jashtme të Francës dhe Gjermanisë i kanë kërkuar LDK-së të heqë dorë nga mocioni dhe seanca.
Ministri i Mbrojtes, Anton Quni, i ka dhënë një mundësi kryeministrit Albin Kurti që nëse kthehet Agim Velun në pozitën e ministrit dhe heqë taksën, ai do të bisedojë urgjentisht me kryetarin e LDK-së, Isa Mustafa dhe deputetët që të tërhiqet mocioni.
“Është një ofertë që duhesh mirë, mirë, ta kesh në konsideratë. Është një mundësi shumë e mirë, unë do e bëj të pamundurën nëse ju i rishikoni këto vendime, pasi të merret pauza prej një ore unë me urgjencë do e takoj kryetarin Isa Mustafa, do bisedoj me urgjencë me të gjithë deputetët që ta tërheqim mocionin nëse ju e riktheni zotin Veliun në detyrën e tij, edhe nëse ju reflektoni në lidhje me taksën e cila është kusht nga tërë komuniteti ndërkombëtar”, tha Quni.
Nënkryetarja e Kuvendit të Kosovës, Arbërie Nagavci, ka thënë se në mënyre që mocioni të mos hidhet në votim, duhet të tërhiqen edhe nënshkrimet e deputetëve të partive të tjera që e kanë nënshkruar atë. Ky mocion është përkrahur nga të gjitha partitë opozitare në Kuvendin e Kosovës.
Mustafa u jep sqarime Francës dhe Gjermanisë për mocionin
Pas demarshit të Francës dhe Gjermanisë, drejtuar LDK-së që të heqë dorë nga mocioni, ka reaguar lideri i saj, Isa Mustafa duke thënë se bashkëpunimi me Gjermaninë dhe Francën, sikurse edhe me vendet e tjera të Bashkimit Evropian, është me rëndësi themelore për LDK-në dhe për Kosovën.
“Kosova ka gëzuar përherë përkrahje të fuqishme të këtyre vendeve. Prandaj edhe e mirëkuptojmë brengën e tyre për situatën aktuale në Kosovë.
LDK ka bërë të gjitha përpjekjet ta bindim partnerin tonë të koalicionit për bashkëpunim me mirëkuptim por nuk kemi arritur. Në vend të kësaj ka bërë vazhdimisht veprime të njëanshme dhe për LDK-në të dëmshme”, ka shkruar Mustafa.
Në seancën e sotme mediat dhe mysafirët nuk janë pranishme, pasi në hapësirat e tyre do të vendosen deputetët për të respektuar distancën mes njëri-tjetrit pas situatës së krijuar me koronavirusin e ri.
Në hapësirat e Kuvendit të Kosovës është bërë dezinfektimi dhe deputetët që në hyrje të sallës, i nënshtrohen kontrolleve në mënyrë të detajuar.
Partnerët e koalicionit gjatë këtyre muajve të bashkëqeverisjes kanë pasur vazhdimisht mosmospajtime.
Kriza qeveritare, për shkak të mospajtimeve ndërmjet dy partive të koalicionit, Lëvizjes Vetëvendosje dhe Lidhjes Demokratike erdhi në kohën kur e gjithë bota, përfshirë edhe Kosova, po ballafaqohet me luftën kundër koronavirusit të ri.
Mospajtimet të mëdha mes LDK-së dhe Vetëvendosjes dolën në shesh në lidhje me shfuqizimin e tarifës 100 për qind ndaj importeve nga Serbia dhe Bosnje e Hercegovina, masë kjo që ishte vendosur nga qeveria e kaluar e Kosovës, e ish-kryeministrit Ramush Haradinaj.
Pas thirrjeve nga SHBA-ja dhe BE-ja që tarifa të shfuqizohet, kryeministri Kurti mori vendim që ta heqë pjesërisht atë, duke nisur me lirimin nga tarifa të lëndës së parë që importohet nga Serbia. Por, kjo masë ishte e pamjaftueshme për LDK-në e cila kërkoi që tarifa të hiqet plotësisht.
Finalja e kësaj krize nisi me një deklaratë të ministrit të Punëve të Brendshme dhe Administratës Publike, Agim Veliu pasi ai doli në favor të dekretit të presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi për shpalljen e gjendjes së jashtëzakonshme, masë kjo që u kundërshtua nga kryeministri Kurti.
Kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Isa Mustafa, i kërkoi Kurtit ta anulojë vendimin, në të kundërtën, ai paralajmëroi këtë mocion të mosbesimit të qeverisë Kurti.
