Nëse e shihni një polic të Kosovës në rrugë duke ushtruar dhunë ndaj ndonjë qytetari, lirisht nxirreni telefonin tuaj dhe filloni të xhironi.
Xhirimi apo fotografimi i rasteve të tilla, mund të jetë përcaktues për të treguar nëse polici ka vepruar në mënyrë të ligjshme.
Arbër Beka nga Inspektorati Policor i Kosovës, thotë se parimisht qytetarët kanë të drejtë të xhirojnë punën e policëve, përderisa nuk e pengojnë punën e tyre.
Beka thotë për Radion Evropa e Lirë se qytetarët nuk kanë të drejtë të xhirojnë në rastet kur me shenjë të caktuar është e ndaluar që të ketë incizim ose ka kufizim të lirisë së lëvizjes në zonë të caktuar me shirit të policisë, që bëhet fjalë për një vend të ngjarjes.
“Në qoftë se bëhet një incizim i ndonjë veprimi të zyrtarëve policorë, qoftë të ndonjë arrestimi apo diçka të ngjashme, të mos jetë në një distancë afërsie aq të madhe sa që të pengohet puna e zyrtarëve policorë, duke tentuar që të bëhet një incizim, për shkak se në këtë mënyrë edhe mund të kryhet pastaj vepër penale nga qytetarët ‘pengim i personit zyrtar gjatë kryerjes së detyrës zyrtare’”, thotë Beka.
Beka tregon se pikërisht disa video-incizime që i kanë dërguar qytetarët, kanë ndihmuar për të vërtetuar shkeljet potenciale të punonjësve policorë, si dhe për të vërtetuar që zyrtarët policorë kanë pasur një reagim profesional.
Sipas tij, Policia e Kosovës është duke iniciuar një projekt për pajisjen e policëve me kamera trupore.
Disa ditë më parë, përmes një njoftimi në Facebook, Policia e Kosovës ka njoftuar se pasi kanë parë në media një foto ku shihet një qytetar duke kryer kundërvajtje rrugore (tejkalim në vijën e plotë), të njëjtit i është shqiptuar tiketa sipas Ligjit mbi kundërvajtjet në trafik.
Fotot që i kushtuan me arrestim
Një ditë fundjave në vitin 2013, Bashkim Bekolli, gazetar nga Prishtina, ishte duke pritur autobusin në stacionin afër ndërtesës së Ministrisë së Arsimit, në qendër të qytetit të Prishtinës.
Gjatë atyre minutave, ai kishte fotografuar një rreshter të Njësisë Speciale, i cili kishte parkuar gabimisht veturën zyrtare. Për këtë veprim, Bekolli u arrestua nga një patrullë e policisë dhe i kaloi disa orë në një stacion policor.
“Erdhi një veturë e Policisë së Kosovës, ishte një rreshter i Njësisë Speciale, e ndali veturën e tij në vend-parkimin e autobusit, gjë që e pengoi edhe komunikacionin...Nuk mu duk gjest i mirë, e fotografova. Më pa, më vërejti që e fotografova. Erdhi këtu dhe filloi të më kërcënonte: nuk ke të drejtë të më fotografosh. Ma mori telefonin, i fshiu fotografitë, disa gjeste jo të mira”, thotë Bekolli për Radion Evropa e Lirë.
Qytetarët kanë xhiruar një polic të Kosovës, i cili ka qenë duke e arrestuar një person.
Qytetarët Besart Mjekiqi dhe Art Dushi, thonë se është mirë të xhirohen shkeljet që i bëjnë policët.
“Unë mendoj që po, për shkak se të gjithë njerëzit nuk jemi njësoj. Kështu që mund të jetë ndonjë polic që ushtron dhunë ose çka po di, kështu që ta shohin edhe të tjerët se çka është duke ndodhur”, thotë Mjekiqi.
“Policia janë shërbyes publikë sipas mendimit tim dhe duhet të jetë e lejueshme dhe e obligueshme të xhirohen dhe ta raportojnë atë rast nëse ka ndonjë shkelje ose diçka”, thotë Dushi.
Kusari: Shkeljet e policëve duhet të xhirohen
Në qoftë se polici iu thotë se nuk keni të drejtë ta xhironi, ai është duke vepruar kundërligjshëm, thotë aktivistja Flutura Kusari.
Ajo thotë për Radion Evropa e Lirë se këta policët duhet të paraqiten në Inspektoratin Policor të Kosovës (IPK).
“Ka arsye se përse lejohet incizimi dhe filmimi i policëve, për shkak se ata kanë autorizime jashtëzakonisht të mëdha, dhe duke i pasur këto autorizime ata mund edhe t’i keqpërdorin, qysh edhe ka ndodhur shumë herë. Prandaj filmimi dhe publikimi i aksioneve të tyre, sidomos kur ata janë duke bërë diçka të kundërligjshme, i shërben interesit të publikut, prandaj edhe lejohet”, thotë Kusari.
Një zyrtar policor.
Ajo thotë se në Kosovë ende ka raste kur policia nuk i lejon të tjerët që të filmojnë, kjo ndodh kryesisht jashtë Prishtinës, ku njerëzit ndoshta dinë më pak për Inspektoratin Policor të Kosovës.
Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, qytetarët kanë të drejtë që të xhirojnë aksionet e policisë.
Videoja e realizuar me telefon, ishte dëshmia vendimtare në dënimin e ish-policit Derek Chauvin, i cili u shpall fajtor për vrasjen e afrikano-amerikanit, George Floyd.
Edhe në shtetet evropiane qytetarëve u lejohet që të xhirojnë policët derisa ata janë në detyrë.
Në Francë, presidenti Emanuel Macron insistoi që ta bëjë vepër penale filmimin e policëve, të dënueshme deri më pesë vjet burgim dhe gjobë 75 mijë euro, gjë që çoi në protesta dhe ajo iniciativë u anulua.