Aktivistët për mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe diplomatë, kanë vlerësuar lartë figurën e Lyudmila Alekseyeva dhe përkushtimin e saj në luftën për drejtësi në Bashkimin Sovjetik dhe Rusi, duke e cilësuar atë si shembull inspirues.
Alekseyeva, një veterane e mbrojtjes së të drejtave të njeriut, që sfidoi qeverinë sovjetike dhe presidentin Vladimir Putin, vdiq në Moskë më 9 dhjetor, njoftoi Këshilli presidencial për të Drejtat e Njeriut. Ajo ishte 91-vjeçe.
Ende nuk janë bërë të ditura shkaqet e vdekjes, por Këshilli tha se Aleksyeva, e cila vdiq në një spital të Moskës, është trajtuar disa herë për sëmundje të paspecifikuara.
“Është një humbje e madhe për gjithë lëvizjen për të drejtat e njeriut në Rusi”, citohet të ketë thënë kreu i këtij Këshilli, Mikhail Fedotov.
SHIKONI EDHE: Vdes aktivistja ruse për të drejtat e njeriut, Lyudmila Alekseyeva“Për shumë persona, ajo ishte dhe do të jetë shpirti i lëvizjes për të drejtat e njeriut, një shembull që ne duhet të ndjekim”, tha grupi i Helsinkit në Moskë.
Alekseyeva u bë aktiviste e të drejtave të njeriut në vitet e 50-a në Bashkimin Sovjetik, u largua në ekzil dhe më pas u kthye që të vazhdojë punën e saj në Rusi, pasi u shpërbë Bashkimi Sovjetik.
Ajo bashkëthemeloi për të drejtat e njeriut Grupit të Helsinkit në Moskë më 1976. Brenda një viti, anëtarët e këtij grupi ishin arrestuar dhe më pas ishin detyruar që të shkonin në ekzil.
Alekseyeva së bashku me familjen e saj ishte larguar për në Shtetet e Bashkuara më 1977, ku vazhdoi punën në avokimin për të drejtat e njeriut dhe punoi si kontribuuese për Radion Evropa e Lirë dhe Zërin e Amerikës, deri më 1993, kur dhe u kthye në Rusi.
Më pas ajo u shndërrua në figurën kryesore të lëvizjes për të drejtat e njeriut, duke denoncuar shkeljet në kohën e udhëheqjes së shtetit nga presidenti Boris Yeltsin.
Së fundmi, cak i punës së saj ka qenë regjimi i butë autoritar, i prezantuar nga presidenti Putin dhe partia e tij udhëheqëse, Rusia e Bashkuar.
Kenneth Roth, drejtor ekzekutiv i Human Rights Watch me bazë në Nju Jork, ka shkruar në Twitter lidhur me vdekjen e Alekseyevas.
“Kemi humbur një gjigante të mesin e mbrojtësve të të drejtave të njeriut – një mbrojtëse të guximshme dhe parimore të të drejtave të njeriut për të gjithë rusët, që prej ditëve të errëta të Bashkimit Sovjetik deri në ditët gjithnjë e më të errëta të Putinit”, ka shkruar ai.
We have lost a giant among human rights defenders--a courageous, principled defender of the rights of all Russians from the dark Soviet days to the increasingly dark Putin days: Lyudmila Alexeyeva. https://t.co/mJWzO2IVqv pic.twitter.com/DMCPFWeB7V
— Kenneth Roth (@KenRoth) December 9, 2018
Bill Browder, një britanik i lindur në SHBA, që më herët ka qenë njëri prej investitorëve më të mëdhenj të huaj në Rusi dhe tashmë është bërë aktivistë për të drejtat e rusëve, e ka quajtur Alekseyevan “aktivisten më të guximshme në Rusi dhe person që në mënyrën më efektive fajësoi Putinin dhe shokët e tij për vrasjen e Sergei Magnitskyt”.
Very sad news. Ludmila Alekseeva, the bravest human rights activist in Russia and the person who most effectively took on Putin and his cronies over the murder of Sergei Magnitsky, has passed away at 91. She lived a true and meaningful full life. May she rest in peace https://t.co/tG5rNYWVnl
— Bill Browder (@Billbrowder) December 8, 2018
Kur Magnitsky, një avokat për anti-korrupsion, vdiq në një qendër paraburgimi më 2009, Alekseyeva loboi që vdekja e tij të hetohej.
Ambasada e Shteteve të Bashkuara në Moskë ka thënë se puna “e guximshme e Alekseyevas në emër të viktimave të padrejtësisë dhe shtypjes shërben si një model për të gjithë ne”.
The U.S. Embassy is deeply saddened to hear that Lyudmila Alekseyeva has passed away. Her courageous work on behalf of victims of injustice and repression serves as a model for us all.
— Andrea Kalan (@USEmbRuPress) December 9, 2018
Presidentja e Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës (PACE), Liliane Maury Pasquier, gjithashtu ka vlerësuar lartë figurën e Alekseyevas, e cila ka fituar çmimin “Vaclav Havel” për të drejtat e njeriut më 2015, që ky institucion ndan për të nderuar veprimet e shoqërisë civile në mbrojtjen e të drejtave të njeriut.
“Përkushtimi i saj për të sfiduar padrejtësinë e ka përcjell atë gjatë gjithë jetës së saj, pavarësisht kërcënimeve dhe persekutimit”, ka thënë Pasquier në një deklaratë.
Komisionerja për të drejtat e njeriut e Këshillit të Evropës, Dunja Mijatoviq, e ka përshkruar Alekseyevan si “forcë të vërtetë të natyrës” dhe ka thënë se puna e saj për të drejtat e njeriut në Rusi “do të jetë inspirim për shumë persona”.
Very saddened to learn that Lyudmila Alexeeva passed away. She was a real force of nature and her work as a #HumanRights defender in #Russia will remain an inspiration to many
— Commissioner for Human Rights (@CommissionerHR) December 9, 2018
Ndërkaq, Sekretari i Përgjithshëm i Këshillit të Evropës, Thorbjorn Jagland e ka quajtur Alekseyevan “miken dhe martriarke botërore e të drejtave të njeriut”, duke shtuar se “do të na mungojë të gjithëve”.
Lyudmila Alexeeva, my friend and World Matriarch of Human Rights Defenders, has passed away. A great Russian and great European, she will missed sorely by all of us.
— Thorbjørn Jagland (@TJagland) December 8, 2018
Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov ka thënë se presidenti Putin vlerëson kontributin e Alekseyevas në zhvillimin e shoqërisë civile në Rusi dhe ka respektuar qëndrimet e saj në shumë çështje.
Kryeministri rus, Dmitry Medvedev ka vlerësuar “kurajën e saj, dedikimin dhe qëndrueshmërinë e palëkundur” në mbrojtjen e pikëpamjeve të saj dhe ka shkruar në Facebook se vdekja e Alekseyevas, është “një humbje e madhe” për lëvizjen e të drejtave të njeriut në Rusi.