Tërheqja e ujit në Liqenin e Prespës, në nivele të frikshme

Një platformë që e ngritur mbi ujërat e Liqenit të Prespës, tani qëndron në tokë të thatë pranë fshatit Stenjë, Maqedonia e Veriut, më 6 shtator.

Niveli i ujit në Liqenin e Prespës, i cili shtrihet në kufijtë e Maqedonisë së Veriut, Greqisë dhe Shqipërisë, tani është më shumë se 8 metra më i ulët se në fund të viteve 1970. Banorët thonë se kanë frikë nga ajo që do të pasojë.

Aleksandar Ilievski duke kërcyer nga një platformë në tokë të thatë afër fshatit Stenjë. Në vitin 2019 ai mundi të zhytej në ujërat e Liqenit të Prespës në të njëjtin vend.

"Unë u rrita në këtë fshat dhe ne të gjithë erdhëm për të kërcyer nga kjo platformë në ujë. Në vitin 2018 u hodhëm shumë prej saj. Luajtëm me topa dhe gjithçka, por tani e shihni se situata nuk është shumë e mirë. Uji u largua".

Një nga sistemet më të vjetra ekologjike të ujërave të ëmbla në kontinent, Liqeni i Prespës, ka mbushur këtë luginë piktoreske në Evropën Juglindore për një deri në pesë milionë vjet, sipas ekspertëve.

Ambientalistët pohojnë se reshjet e pamjaftueshme, avullimi dhe ujitja e tepërt janë shkaqet kryesore të humbjes së ujit.
 

Një foto me dron tregon vendndodhjen e ish-vijës ujore, e cila është më shumë se një kilometër larg asaj që është aktualisht në Pretor, më 6 shtator.

NASA tha se imazhet satelitore të vitit 2022 tregojnë se liqeni kishte humbur 7 për qind të sipërfaqes së tij dhe gjysmën e vëllimit të tij midis viteve 1984 dhe 2020.

Peshkatari Vane Vasilevski, varka e të cilit ngec shpesh në liqen, duke qëndruar në vijën e nivelit maksimal të ujit që ishte vitin e kaluar.

"Nuk ka shi, nuk ka dimër, nuk ka borë, nuk ka lumenj. Vetëm një lumë derdhet në liqen. Nuk ka furnizim [tjetër] me ujë në liqen. Kjo është një fatkeqësi, një fatkeqësi natyrore," tha Vasilevski.

Dragan Arsovski, një biolog nga OJQ-ja me bazë në Shkup, Shoqëria Gjeologjike Maqedonase, tha se niveli i liqenit është ngritur dhe ka rënë gjatë shekujve. Ai tha se njerëzit që jetojnë përreth liqenit nuk po përshtaten me situatën e re.

Një varkë në bregun e Liqenit të Prespës

Vasilevski duke punuar në varkën e tij.

Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim ka paralajmëruar se disa lloje të kafshëve të egra në liqen janë në rrezik nga zhdukja për shkak të shkatërrimit të habitatit të tyre nëpërmjet praktikave të dëmshme bujqësore, erozionit dhe mbetjeve të patrajtuara.

Një burrë duke ecur mbi rrugicë dikur mbi ujë në Pretor.

Në një rajon ku problemet financiare, vjetërsia e infrastrukturës dhe rënia e normave të lindshmërisë vazhdojnë të jenë probleme më urgjente, çështjet mjedisore shpesh shtyhen në fund të listës së prioriteteve të qeverisë.
​

Një punëtor duke marrë mostra uji në fshatin Stenjë, Maqedonia e Veriut, më 7 shtator.

Udhëheqësia lokale e shqetësuar ka marrë mostra uji për të kontrolluar praninë e pesticideve dhe kimikateve. Rezultatet tregojnë se cilësia e ujit po përkeqësohet shumë në disa zona kyçe.