Kosova nuk ka laborator për studim të ADN-së megjithëse kërkesat janë të mëdha, thonë ekspertët e fushës. Sipas tyre nuk ka ende një iniciativë për themelimin e një laboratori të tillë.
Ministria e Shëndetësisë ka ripërsëritur faktin se në mungesë të buxhetit është pamundësuar hapja e një laboratori të ADN-së.
Kosova nuk ka as Qendër Kombëtare për diagnostikim prenatal, që do të thotë identifikimin e një numri të sëmundjeve të foshnjave gjatë shtatzënisë.
Drejtori i Departamentit të Mjekësisë Ligjore, Arsim Gërxhaliu, në një bisedë për Radion Evropa e Lirë ka thënë se janë shumë çështje që laboratori i AND –së do të mund t’i zgjidhte.
“Na nevojitet për shumë gjëra, si për dhunën seksuale, e që është shumë me rëndësi. Tek kjo çështje është me rëndësi që personi viktimë të mos i humb provat biologjike dhe të lajmërohet në institutin e mjekësisë ligjore, në mënyrë që të ketë prova biologjike të sulmuesit, e për këtë duhet edhe edukim. Pastaj ka shumë profile gjenetike si testet e amësisë dhe atësisë, e që kemi kërkesa të mëdha, si tek ambasadat për shembull, kur është në pyetje ribashkimi familjar. Është një spektër i gjerë i punëve që do të mund të kryheshin dhe do të kushtonte më lirë se të bëhet jashtë vendit”, ka thënë Gërxhaliu.
Sipas tij, të gjitha analizat e ADN-së në rastin e personave të pagjetur janë kryer në Bosnjë e Hercegovinë për mungesë të një laboratori në Kosovë.
“Gjatë këtyre 18 viteve analizat janë kryer në Komitetin Ndërkombëtar për persona të pagjetur me bazë në Bosnjë e Hercegovinë, saktësisht në Sarajevë dhe Tuzël e që tashmë po bëhen në Hagë. Po flitet se së shpejti do të fillojë laboratori i Agjensionit të Forenzikës pranë Policisë, dhe aty të kryen analizat me të zhdukurit, por deri tash nuk kemi pasur ndonjë analizë të kompletuar”, ka thënë Gërxhaliu.
Edhe kryetari i Federatës Sindikale të Shëndetësisë, Blerim Syla ka thënë se ka shumë patologji që do të mund të zgjidheshin me studimin e ADN-së, por që tash për tash në mungesë të këtij laboratori mbetet e pamundur.
“Është më se i domosdoshëm, duke e pasur parasysh patologjitë e ndryshme që kanë të bëjnë me deformime gjenetike, por edhe incestet e ndryshme, por edhe krimet që ndodhin. Pra, laboratori i AND-së mendoj se është shumë i nevojshëm. Ka pasur kërkesë, edhe pse duhet inkorporohen shumë institucione, jo vetëm sistemi shëndetësorë”, ka thënë Syla.
Sidoqoftë edhe mjekët pediatër thonë se mungesa e laboratorit në aspektin e studimit të ADN-së e vështirëson punën e diagnostikimit, sepse në moshën fëmijërore sëmundjet e rralla kanë edhe trashëgimi dhe hulumtimi i tyre është tejet i rëndësishëm.