Republika e Kosovës, qe katër vjet ka filluar të grumbullojë rezerva shtetërore, sidomos artikujt e nevojshëm ushqimorë dhe joushqimorë, që duhet të shfrytëzohen për nevoja të furnizimit të qytetarëvenë raste të luftës apo fatkeqësive të tjera natyrore.
Këto rezerva nuk janë të mjaftueshme, por duke i ditur mundësitë buxhetore të vendit, konsiderohet se është filluar të krijohet një rezerve shtetërore modeste, thonë zyrtarë qeveritarë.
Ekrem Avdyli, ushtrues detyre i udhëheqësit të Divizionit për Rezerva Shtetërore të Mallrave, divizon ky që funksionon në kuadër të Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë, thotë se rezervat e grurit janë për 20 ditë për gjithë popullatën.
“Me planin strategjik të hartuar në bashkëpunim me përfaqësuesit e ministrive të linjës, është përcaktuar që gruri, si rezervë shtetërore, të jetë rreth 20 (ditë) nga konsumi i përgjithshëm ditor për të gjithë popullatën. Deri më tani konsiderohet se është në rrugë të mbarë sipas planifikimeve me Programin vjetor 2013-2016. Edhe për vjetët në vijim është planifikuar që të vazhdohetfurnizimi me grurë deri sa të përmbushet plani strategjik 2013-2020”, thuhet në përgjigjen e Avdylit nëpërmjet postës elektronike.
Në anën tjetër, përfaqësues të shoqërisë civile, konsiderojnë se rezervat aktuale të shtetit nuk i përmbushin nevojat e popullatës në rastet emergjente.
Kryetari i organizatës joqeveritare për mbrojtjen e konsumatorit, “Konsumatori”, Selatin Kaçaniku, për Radion Evropa e Lirë, thotë se autoritetet kompetente nuk kanë qenë shumë transparente në procesin e grumbullimit të rezervave shtetërore.
“Asnjë vendim për rezervat shtetërore nuk është marrë në konsultim me qytetarët. Do të thotë se kjo është një çështje e mbyllur. Një çështje e rezervuar për ata që dinë. Ne i kuptojmë problemet që janë të natyrës financiare, por nuk kuptojmë pse ata janë mbyllur në mosdijen e tyre dhe nuk hulumtojnë më gjerë”, thotë Kaçaniku.
Edhe profesori në Fakultetin Ekonomik, Muhamet Sadiku, thotë se në aspektin ligjor kjo çështje është rregulluar, por në opinion mungojnë informatat se sa është sasia e rezervave dhe cilët artikuj hyjnë në listën e rezervave shtetërore.
“Unë mendoj se Kosova duhet t’i kushtojë kujdes këtij aspekti, duhet t’i fuqizojë edhe më tej këto rezerva. Në shtetet tjera, përveç produkteve ushqimore, rezerva mobilizohen edhe për derivate të naftës. Por, me rëndësi është që të sigurohen rezerva për popullatën”, shton Sadiku.
Kriter për përcaktimin e sasisë për rezervat shtetërore merret numri i popullatës dhe lloji i produktit, ku shtetet, sipas prioriteteve të tyre dhe fuqisë ekonomike, sigurojnë p.sh. grurin për të gjithë popullatën për një vit në bazë të konsumit vjetor.
Rezervat shtetërore në Kosovë i përbëjnë produktet e miellit, orizi, sheqeri, konservat e mishit, makaronat, marmelata dhe kripa. Kurse, nga produktet joushqimore, Republika e Kosovës ka rezerva të derivateve të naftës.
Të gjitha rezervat shtetërore të mallrave, thonë zyrtarë qeveritarë,menaxhohen nga operatorët ekonomikë privatë të përzgjedhur sipas procedurave të prokurimit publik dhe konsiderohen se janë mjaft të sigurta. (REL)