“Washington Post”
Kanë filluar të shtohen sulmet kundër presidentit Barak Obama, për shkak se ka dështuar t’i mbështesë sa duhet përkrahësit e kandidatit presidencial në Iran, Mir Hosein Musavi, duke pretenduar se Obama e “mban anën e regjimit” kundër popullit iranian.
Kjo qasje ndaj krizës shoqërohet me përkushtim të pamjaftueshëm ndaj vlerave amerikane.
Por, presidenti e ka gjetur tonin e drejtë në deklarimet e tij publike, duke i bërë thirrje Qeverisë së Iranit t’i ndalë “të gjitha aksionet e padrejta e të dhunshme” dhe duke e bërë të qartë se Uashingtoni dhe bota po vëzhgojnë.
Ai ka të drejtë morale dhe politike që t’i shmanget ndërhyrjes më të thellë në krizën politike pas-zgjedhore të Iranit.
Shumë politikanë dhe komentues duket se vuajnë nga iluzioni se Shtetet e Bashkuara mund të kenë ndikim vendimtar në evolucionin politik të Iranit. Por, sistemi politik i Iranit është shumë më kompleks.
Sa ekspertë amerikanë, zyrtarë apo anëtarë të Kongresit kanë qenë në Iran në 30 vjetët e fundit?
Janë 66 milionë qytetarët e Iranit, e jo retorika e ashpër ajo që do ta përcaktojë fatin e ngjarjeve në këtë vend.
Duke e ditur këtë, atëherë do të ishte jo vetëm kundër-produktive, por edhe e rrezikshme që Shtetet e Bashkuara të luajnë një rol më të dukshëm në turbullirat e brendshme të Iranit.
Çështja e mbështetjes mund të shkojë edhe shumë më larg. Ne duhet ta pyesim veten se si do të reagonte populli i Iranit ndaj ndërhyrjes së Shteteve të Bashkuara në një vend, ku ndjenjat e forta nacionaliste e vulosën pozicionin politik të konservatorëve, dhe ku Uashingtoni tash rregullisht fajësohet për mbështetjen e grusht-shtetit të vitit 1953. A mund të ndihmojnë vërtet Shtetet e Bashkuara?
Edhe reformatorët e Iranit përballen me dilemë të ngjashme. Regjimi teokratik po e humb legjitimitetin pjesërisht, për shkak të dështimit ekonomik.
Por, kur dobësohet legjitimiteti fetar dhe ekonomik, atëherë çfarë mbetet? Nacionalizmi iranian mund të jetë vendimtar dhe është e rrezikshme të luajmë me diçka që nuk e kuptojmë sa duhet.
Përkrahësit e Musavit do të mbizotërojnë në Iran nëse do të kenë mbështetje të mjaftueshme publike dhe politike, përfshirë atë nga ushtria dhe shërbimet e sigurisë.
Nëse nuk do ta kenë, atëherë vetëm mund të shpresojmë se ata do të mbijetojnë dhe do t’i nxjerrin mësimet e duhura, për t’u përpjekur tjetër herë.
Përpjekjet amerikane për ta shtyrë çështjen, me gjasë do ta kthenin mbrapa evolucionin politik në vend sesa ta çojnë përpara, prandaj presidenti Obama e ka bërë gjënë më të mirë kur i ka matur komentet e tij.
Nëse kriza përshkallëzohet, do të duhet të bëhet më shumë, gjë që administrata e ka thënë vetë. Përndryshe, ata që vërtet duan të shohin reformë politike në Iran, do të duhej të qëndrojnë mënjanë.
Kanë filluar të shtohen sulmet kundër presidentit Barak Obama, për shkak se ka dështuar t’i mbështesë sa duhet përkrahësit e kandidatit presidencial në Iran, Mir Hosein Musavi, duke pretenduar se Obama e “mban anën e regjimit” kundër popullit iranian.
Kjo qasje ndaj krizës shoqërohet me përkushtim të pamjaftueshëm ndaj vlerave amerikane.
Por, presidenti e ka gjetur tonin e drejtë në deklarimet e tij publike, duke i bërë thirrje Qeverisë së Iranit t’i ndalë “të gjitha aksionet e padrejta e të dhunshme” dhe duke e bërë të qartë se Uashingtoni dhe bota po vëzhgojnë.
Ai ka të drejtë morale dhe politike që t’i shmanget ndërhyrjes më të thellë në krizën politike pas-zgjedhore të Iranit.
Shumë politikanë dhe komentues duket se vuajnë nga iluzioni se Shtetet e Bashkuara mund të kenë ndikim vendimtar në evolucionin politik të Iranit. Por, sistemi politik i Iranit është shumë më kompleks.
Sa ekspertë amerikanë, zyrtarë apo anëtarë të Kongresit kanë qenë në Iran në 30 vjetët e fundit?
Janë 66 milionë qytetarët e Iranit, e jo retorika e ashpër ajo që do ta përcaktojë fatin e ngjarjeve në këtë vend.
Duke e ditur këtë, atëherë do të ishte jo vetëm kundër-produktive, por edhe e rrezikshme që Shtetet e Bashkuara të luajnë një rol më të dukshëm në turbullirat e brendshme të Iranit.
Çështja e mbështetjes mund të shkojë edhe shumë më larg. Ne duhet ta pyesim veten se si do të reagonte populli i Iranit ndaj ndërhyrjes së Shteteve të Bashkuara në një vend, ku ndjenjat e forta nacionaliste e vulosën pozicionin politik të konservatorëve, dhe ku Uashingtoni tash rregullisht fajësohet për mbështetjen e grusht-shtetit të vitit 1953. A mund të ndihmojnë vërtet Shtetet e Bashkuara?
Edhe reformatorët e Iranit përballen me dilemë të ngjashme. Regjimi teokratik po e humb legjitimitetin pjesërisht, për shkak të dështimit ekonomik.
Por, kur dobësohet legjitimiteti fetar dhe ekonomik, atëherë çfarë mbetet? Nacionalizmi iranian mund të jetë vendimtar dhe është e rrezikshme të luajmë me diçka që nuk e kuptojmë sa duhet.
Përkrahësit e Musavit do të mbizotërojnë në Iran nëse do të kenë mbështetje të mjaftueshme publike dhe politike, përfshirë atë nga ushtria dhe shërbimet e sigurisë.
Nëse nuk do ta kenë, atëherë vetëm mund të shpresojmë se ata do të mbijetojnë dhe do t’i nxjerrin mësimet e duhura, për t’u përpjekur tjetër herë.
Përpjekjet amerikane për ta shtyrë çështjen, me gjasë do ta kthenin mbrapa evolucionin politik në vend sesa ta çojnë përpara, prandaj presidenti Obama e ka bërë gjënë më të mirë kur i ka matur komentet e tij.
Nëse kriza përshkallëzohet, do të duhet të bëhet më shumë, gjë që administrata e ka thënë vetë. Përndryshe, ata që vërtet duan të shohin reformë politike në Iran, do të duhej të qëndrojnë mënjanë.