Në një seancë të përbashkët të kuvendeve komunale të katër komunave me shumicë serbe në veri të Kosovës më 24 gusht, unanimisht u miratua një deklaratë përmes së cilës parashihet largimi i serbëve nga institucionet e Kosovës, nëse nuk arrihet një kompromis për të gjetur zgjidhje për targat dhe dokumentet për hyrje/dalje.
Komunat në veri të Kosovës, të banuara me serbë janë: Mitrovica e Veriut, Zveçani, Leposaviqi dhe Zubin Potoku.
“Nëse nuk arrihet një zgjidhje kompromisi, ne përfaqësuesit politikë të serbëve, së bashku me bashkëpunëtorët tanë do të nisim procesin e largimit nga të gjitha institucionet e Kosovës në të gjitha nivelet, duke filluar nga institucionet qendrore dhe lokale, e deri te gjykatat, policia dhe prokuroria, që shkatërron plotësisht procesin e Brukselit”, tha kryetari i Kuvendit Komunal të Zveçanit, Sërxhan Milosavleviq.
Në këtë takim morën pjesë liderët e Listës Serbe – partisë udhëheqëse të serbëve në Kosovë – Goran Rakiq, Igor Simiq, Slavko Simiq, kryetarët e katër komunave në veri të Kosovës sipas sistemit të Kosovës, dhe krerët e katër organeve të përkohshme komunale, që funksionojnë sipas sistemit serb.
Në takim u diskutua për situatën e sigurisë dhe atë politike, përkatësisht për “vendimet e njëanshme të autoriteteve qendrore në Prishtinë”.
Në deklaratë u tha se Qeveria e Kosovës po shkel të drejtat e komunitetit serb, po shkel Marrëveshjen e Brukselit dhe po pamundëson krijimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe.
Po ashtu, në deklaratë u theksua se pala kosovare po cenon paqen dhe sigurinë e pjesëtarëve të komunitetit serb.
Më 22 gusht, Lista Serbe po ashtu kishte kërcënuar me largim nga institucionet nëse nuk gjendet një zgjidhje për çështjen e targave dhe dokumenteve serbe.
Në krye të pothuajse të gjitha institucioneve të komunitetit serb në Kosovë – si në sistemin e Kosovës, ashtu edhe atë të Serbisë – janë anëtarë të Listës Serbe, parti që ka mbështetjen e Beogradit zyrtar.
Këto dy vendime të Qeverisë së Kosovës nxitën pakënaqësi në mesin e serbëve lokalë, të cilët ngritën barrikada më 31 korrik dhe 1 gusht. Pas heqjes së barrikadave, Qeveria e Kosovës u zotua për shtyrjen e zbatimit të vendimeve deri më 1 shtator.
Liderët e Kosovës dhe Serbisë u takuan në Bruksel nën ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian më 18 gusht, në përpjekje për të gjetur zgjidhje që do të mundësonte tejkalimin e tensioneve. Por, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, dhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, në takimin e Brukselit nuk arritën marrëveshje.
Përpjekjet për të bindur palët që të gjejnë zgjidhje po vazhdojnë. Në këtë kuadër, në Prishtinë po zhvillojnë takime me përfaqësuesit politikë të Kosovës, i dërguari i Shteteve të Bashkuara për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, dhe i dërguari i BE-së për dialogun, Miroslav Lajçak.
Kryeministri Kurti ka thënë se në takimin e Brukselit, Kosova ka shprehur gatishmërinë është për heqjen e dokumenteve për hyrje/dalje nëse Serbia bën të njëjtën gjë. Ndërkaq, Vuçiq ka deklaruar më herët se të gjitha propozimet e Serbisë janë refuzuar nga Kurti.
Qeveria e Kosovës mori vendimet për targat dhe dokumentet serbe në qershor dhe vendimi për dokumentet u zbatua për disa orë më 1 gusht, derisa u hoqën barrikadat.
Vendimi i parë ka të bëjë me riregjistrimin e makinave që kanë targa të lëshuara nga Serbia, në ato RKS (Republika e Kosovës). Targat me akronime të qyteteve të Kosovës – sikurse KM, PZ e të ngjashme – që lëshohen nga Serbia, konsiderohen ilegale nga Prishtina zyrtare.
Ndërkaq, vendimi i dytë ka të bëjë me lëshimin e një dokumenti për hyrje-dalje për të gjithë shtetasit e Serbisë, që hyjnë në Kosovë. Këtë dokument, Serbia ua lëshon shtetasve të Kosovës qe 11 vjet dhe derivon nga Marrëveshja për lirinë e lëvizjes që palët kanë arritur në Bruksel më 2011.