Shtetet e Bashkuara duhet të përgatiten për një konfrontim “afatgjatë” me Rusinë që nuk do të përfundojë kur presidenti autoritar, Vladimir Putin, të largohet nga skena politike, u tha në një raport të një komisioni dypartiak.
Mposhtja e Rusisë nga Ukraina në fushëbetejë është thelbësore për fitoren në konfrontim dhe Uashingtoni duhet të bëjë gjithçka që të sigurohet se Kievi do të dalë fitimtar, tha Komisioni amerikan i Helsinikit në raportin e publikuar më 30 shtator.
Komisioni, që u themelua më 1975 për të monitoruar të drejtat e njeriut në bllokun sovjetik, përbëhet nga 18 ligjvënës të ndarë në mënyrë të barabartë në mes të Dhomës së Përfaqësuesve dhe Senatit, si dhe tre përfaqësues të degës ekzekutive.
“Nuk do të ketë shpresë për një Rusi paqësore dhe të qëndrueshme përderisa shteti është i angazhuar në luftë dhe pushtim të fqinjëve të saj”, u tha në raport.
“Mposhtja e pushtuesve rusë nga Ukraina është e nevojshme, por nuk është e mjaftueshme, jo vetëm për ta detyruar Rusinë për reflektim dhe reforma, por edhe për çrrënjosjen e ndikimit rus dhe luftës më të gjerë të agresionit rus”.
Publikimi i raportit u bë në kohën kur e ardhmja e mbështetjes ushtarake të SHBA-së për Kievin – teksa lufta pothuajse ka mbushur tre vjet – është e paqartë për shkak se Partia Republikane, e udhëhequr nga kandidati për presidenti Donald Trump, po vë në pikëpyetje angazhimin e rëndësishëm financiar.
Kongresi ka ndarë 175 miliardë dollarë për mbështetjen e Ukrainës që kur Rusia nisi pushtimin në shkurt të vitit 2022. Shumica e kësaj ndihme është shpenzuar në SHBA për prodhimin e armëve dhe shërbimeve të tjera. Ukrainës do t’i duhet edhe një paketë e madhe e ndihmës nga SHBA-ja në fillim të vitit të ardhshëm, nëse shpreson që të dëbojë forcat ruse nga territori i saj.
Trump, që pretendon se ka raport të mirë me Putinin, ka thënë se nëse zgjidhet president do të negociojë një përfundim të shpejtë të luftës. Me Rusinë që kontrollon pothuajse 20 për qind të territorit ukrainas, çdo marrëveshje me gjasë do të detyronte Kievin të bënte koncesione territoriale. Dhe pa garanci të sigurisë nga SHBA-ja apo NATO-ja, nuk do të kishte siguri që Putini të mos e pushtonte sërish.
Nënpresidentja Kamala Harris, kandidatja demokrate për presidente, mbështet ndihmën për Ukrainën, por është e paqartë se sa më shumë ndihmë do të ofrojë ajo në krahasim me shefin e saj aktual, presidentin Joe Biden. Administrata e tij është kritikuar nga mbështetësit e Ukrainës se ngadalë po dërgon ndihmë për Kievin. Ata argumentojnë se ai po i jep ndihmë të mjaftueshme për të mbijetuar, por jo ndihmë të mjaftueshme për të fituar.
Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, qëndroi në Shtëpinë e Bardhë javën e kaluar ku prezantoi planin e tij “të fitores” para Bidenit dhe kërkoi leje për kryerjen e sulmeve me raketa amerikane më thellë brenda Rusisë. Pas takimit, Shtëpia e Bardhë nuk njoftoi për ndryshimin e ndonjë politike.
Raporti i Komisionit të Helsinkit që udhëhiqet nga kryetari Joe Wilson (republikan nga Karolina e Jugut), mund të shihet si nxitje për çdo parti që fiton presidencën dhe kontrollon Dhomën e Përfaqësuesve dhe Senatin vitin e ardhshëm për të vazhduar ndihmën.
Wilson është në mesin e republikanëve, përfshirë edhe senatorin Jim Sisch nga Ajdaho, dhe Mitch McConnell nga Kentaki, që janë mbështetës të flaktë të Ukrainës.
Putin, që ka udhëhequr Rusinë për pothuajse një çerek shekulli, ka tentuar të justifikojë pushtimin e tij duke pretenduar se Ukraina historikisht i përket Rusisë. Në të njëjtën kohë, ai ka tentuar të rindërtojë sferën e ndikimit të Kremlinit në ish-hapësirën sovjetike. Ai ka instaluar në pushtet persona në Rusi që ndajnë pikëpamjet e tij për t’u siguruar që politika e tij do të vazhdojë edhe pasi ai të largohet nga detyra.
“Përderisa Rusia mund të llogarisë në historinë e saj perandorake dhe të tashmen, të pushojë së përdoruri shtypjen dhe korrupsionin si mjete për pushtet, të ndërtojë institucione qeverisëse që bazohen në respektimin e demokracisë, të drejtave të njeriut dhe sundimit të ligjit, Rusia nuk mund të jetë një aktore e përgjegjshme ndërkombëtare. Ne duhet të përgatitemi për të sfiduar Rusinë në terma afatgjatë”, u tha në raport.
Raporti 68-faqesh mbulon edhe pjesët e Euroazisë, nga Ballkani Perëndimor deri në Azinë Qendrore.
Sa i përket Ballkanit Perëndimor, “Rusia ka shfrytëzuar ndarjet e brendshme dhe duke sulmuar angazhimin e SHBA-së për të penguar integrimin e rajonit në institucionet perëndimore, përfshirë në NATO dhe BE”, u tha në raport.
“SHBA-ja duhet të shënjestrojë aktorët e lidhur me Rusinë në rajon, të cilët përfshihen në korrupsion dhe në sjellje destabilizuese, dhe në të njëjtën kohë të dyfishojë mbështetjen për sigurinë rajonale, stabilitetin dhe pavarësinë energjetike”.
