Ushtarë nga i gjithë Bashkimi Sovjetik lanë gjurmët e tyre në muret e një objekti tepër sekret të ndërtuar nga nazistët.

Ky mbishkrim, thellë nën një pyll gjerman, është një mbetje pak e njohur e pranisë sovjetike në zemër të Evropës.

Mbishkrimet shtrihen nën një qendër komunikimi naziste dikur sekrete në pyjet afër vendbanimit Zossen, rreth 35 kilometra në jug të Berlinit. Ndërtesa e parë më sipër është një nga disa strukturat e betonit pranë Zossenit që dikur fshihte një qendër komunikimi naziste të koduar me emrin Maybach.

Nazistët përfunduan zonën Maybach (në foton e mësipërme) pak para Luftës së Dytë Botërore për të mbrojtur komunikimet e tyre ushtarake. Ndërsa centrali telefonik qendror i Berlinit mund të shkatërrohej lehtësisht nga sulmet ajrore, Maybach përdorte kabllo nëntokësore dhe u përforcua shumë kundër sulmeve ajrore. Për më tepër, strukturat mbitokësore të zonës u maskuan si shtëpi të mëdha fshati.

Pasi sovjetikët pushtuan Berlinin në vitin 1945, ata shkatërruan shumicën e objekteve naziste rreth Zossenit, por një vend -- i njohur si bunkeri Zeppelin, i cili lidhej me Maybachun me tunele nëntokësore -- mbeti kryesisht i paprekur.

Fotografia e mësipërme tregon një nga hyrjet në bunkerin e epokës naziste.

Ndërsa gara e armëve bërthamore ngriti tensionet në vitet 1950 dhe 1960, Kremlini rihapi bunkerin Zeppelin si një bazë të inteligjencës ushtarake dhe e pajisi atë për t'i bërë ballë një sulmi bërthamor. Kjo derë 2-tonëshe e prodhuar nga sovjetikët (sipër) ishte montuar në një hyrje të bërë nga nazistët.

Thellë nën tokë, tunele të gjata të çojnë nga bunkeri Zeppelin në objektin e shkatërruar të komunikimit të epokës naziste Maybach. Në shumë vende, makineritë e prodhimit sovjetik janë të dukshme edhe sot.

Kjo kuti elektrike ka udhëzime të shkruara në gjuhën ruse.

Në pikën më të thellë të bunkerit, 18 metra nën tokë, komandantët sovjetikë e pastruan këtë hapësirë për një poligon qitjeje. Brenda zonës së të shtënave, trupat sovjetike ose u lanë pa mbikëqyrje ose u lejuan të pikturonin dhe gërvishtnin mbishkrime në mure.

Shumica e mbishkrimeve janë thjesht emra qytetesh nga vinin ushtarët. Në foton e mësipërme, një ushtar shkroi "Kiev", duke përdorur drejtshkrimin rus për qytetin ukrainas, atëherë sovjetik.

Ushtarët sovjetikë kishin mbuluar në mënyrë të famshme Reichstagun e Berlinit me mbishkrime në vitin 1945.

Ushtarë të tjerë në bunker shtuan vite, ndoshta duke vënë në dukje periudhat e tyre të shërbimit në Gjermaninë Lindore të kontrolluar nga komunistët. Ky mbishkrim thotë "Minsk 87-89".

Në këtë mur janë shkruar emrat e qyteteve ruse Orekhovo-Zuyevo dhe Voronezh, dhe një ushtar shkroi "Stalingrad 75-77" (sipër majtas). Stalingradi ishte vendi i një fitoreje kyçe sovjetike ndaj forcave naziste më 1943, por qyteti u riemërua Volgograd në vitin 1961.

“Urra!”, shkroi një ushtar.

Në këtë mur janë gdhendur emrat e qyteteve në Kazakistanin e sotëm, Bjellorusinë, Ukrainën dhe Rusinë.

Një udhërrëfyes lokal tha se trupat brenda bunkerit ishin lënë pothuajse tërësisht në errësirë ndërsa trazirat përfshinë Bashkimin Sovjetik para shpërbërjes së tij përfundimtare më 1991. Kjo makinë kositëse e barit është vetëm një nga reliktet e pakta brenda bunkerit që mbetën aty pas tërheqjes së forcave ruse nga Gjermania në vitin 1994.

Busti i themeluesit sovjetik, Vladimir Lenin, u la gjithashtu pas. Tani qëndron në një nga hyrjet e bunkerit në Zossen, i vendosur pranë një flamuri rus.

Përgatiti: Syzanë Paçarizi