Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq i bëri thirrje Kosovës që të mos organizojë zgjedhje të reja për kryetarë të komunave në veri të vendit, derisa të arrihet autonomi më e madhe për serbët etnikë, që përbëjnë shumicën lokale dhe të cilët bojkotuan votimet paraprake.
“Të gjithë serbët në veri e mendojnë Serbinë si vendin e tyre, jo Kosovën. Ky është realiteti”, tha Vuçiq në një intervistë për Reuters-in, më 9 qershor.
Ai tha se “dikush duhet ta marrë situatën nën kontroll dhe të organizojë zgjedhjet (e reja) atje”.
Javën e kaluar, dhuna shpërtheu në veri të Kosovës, pasi kryetarët e komunave, shqiptarë etnikë, u vendosën në objektet komunale, në komunat e banuara me shumicë serbe, pas zgjedhjeve lokale që u mbajtën në prill, në të cilat pjesëmarrja ishte vetëm 3.5 për qind.
Si përgjigje ndaj trazirave, në të cilat protestuesit serbë u përleshën me paqeruajtësit e NATO-s, duke lënë dhjetëra të plagosur nga të dyja palët, Serbia i vuri forcat e saj të armatosura në gatishmërinë më të lartë luftarake. Ndërkaq, NATO dërgoi përforcime në misionin e saj në Kosovë.
Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës i kanë bërë thirrje Prishtinës që të organizojë zgjedhje të reja rajonin me shumicë serbe, në mënyrë që të qetësohen tensionet, ndërkaq Serbia të braktisë gatishmërinë luftarake dhe të largojë trupat nga kufiri me Kosovën.
Megjithatë, Vuçiq tha se autoritetet në Kosovë do të duhet të bëjnë disa lëshime për të siguruar pjesëmarrjen e serbëve në zgjedhjet e reja.
“Ende nuk kemi një asociacion të komunave serbe, ende nuk ka tërheqje të forcave speciale të policisë (shqiptarëve të Kosovës) dhe kryetarëve të komunave”, tha Vuçiq.
Marrëveshja, tash e 10 vjet e vjetër, e ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian, parashikonte që serbët në veri të themelonin Asociacionin e komunave vetëqeverisëse, në këmbim të njohjes së institucioneve të Kosovës, por marrëveshja nuk u zbatua kurrë, kujton Reuters.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti tha se zona me shumicë serbe, në rast se do t’i jepej autonomi më e madhe në kuadër të Asociacionit të komunave, do të mund të organizojë referendum për bashkimin me Serbinë.
“Serbët (në veri) janë gjithmonë të gatshëm të bisedojnë, por ju duhet t’u ofroni atyre diçka”, tha Vuçiq.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, në fillim të këtij muaji, tha se vendi mund të mbajë zgjedhje të reja në komunat për të cilat bëhet fjalë, në qoftë se 20 për qind e votuesve nënshkruajnë një peticion, përmes të cilit kërkohen zgjedhjet.
Ajo, gjithashtu, akuzoi Serbinë për ndërhyrje.
Vuçiq ka deklaruar se “ajo që po thonë këta njerëz është tmerruese” dhe akuzoi Kurtin se nuk është gati për kompromis.
“Jam i sigurt se (Kurti) nuk do të investojë asnjë minutë nga koha e tij apo një pikë djerse për të gjetur një zgjidhje kompromisi”, tha Vuçiq.
Ai, gjithashtu shtoi se Serbia po shqyrton nëse do të zvogëlojë gatishmërinë e saj luftarake.
“Ne do t’i mbajmë trupat tona në gatishmëri të lartë dhe jo në gatishmërinë më të lartë luftarake, sepse kjo kushton shumë”, tha ai.
Vuçiq lidhur me propozimet për Asociacionin
Presidenti serb Aleksandar Vuçiq tha në intervistën për Reuters-in, më 9 qershor, se askush përveç komunitetit serb nuk ka të drejtë të bëjë propozim për Asociacionin e komunave me shumicë serbe.
Vuçiq përmendi se propozimet për formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe janë paraqitur nga kryeministri i Kosovës Albin Kurti, kryeministri shqiptar Edi Rama, si dhe disa organizata joqeveritare.
“Asnjëri prej tyre nuk ka të drejtë të ketë çfarëdo propozimesh. Propozimin e japin serbët dhe Ekipi Menaxhues i përbërë nga serbët”, tha Vuçiq.
Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, njoftoi në një konferencë për shtyp se më 7 qershor i ka përcjellë presidentit francez Emmanuel Macron dhe kancelarit gjerman Olaf Scholz draftin për formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë.
Zëdhënësi i Bashkimit Evropian (BE), Peter Stano, tha më 9 qershor se çdo kontribut konstruktiv në dialog, në të cilin diskutohet për Asociacionin, është i mirëpritur, por se dialogu është e vetmja platformë ku duhet të zhvillohet diskutimi për zbatimin e kësaj marrëveshjeje.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, më herët ka propozuar draftin e tij, duke u bazuar në shembullin e pozitës së serbëve në Kroaci.
Themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë është një nga obligimet e Kosovës për të cilën BE-ja dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës insistojnë më së shumti, dhe pajtimi për formimin e tij është arritur në vitin 2013, si pjesë e dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.
Në intervistën për Reuters-in, Vuçiq tha gjithashtu se Serbia është duke negociuar blerjen e avionëve luftarakë Rafale nga Franca dhe forcimin e mëtejshëm të ushtrisë së saj me armë perëndimore.
Ai tha se Serbia mbetet në rrugën drejt anëtarësimit në BE dhe se ka arritur të balancojë politikën e saj të jashtme, për të mundësuar vazhdimin e marrëdhënieve miqësore me aleatët e saj historikë Rusinë dhe Kinën.
