Politikat fiskale jo favorizuese, ekonomia jo ligjore apo edhe kamatat e larta të kredive, janë disa nga faktorët që kanë ndikuar që një numër i konsiderueshëm i bizneseve në Kosovë të shuhen, thonë përfaqësues të bizneseve.
Në Kosovë, sipas të dhënave zyrtare, janë të regjistruara mbi 150 mijë biznese. Ndërsa vetëm në vitin 2016, sipas të dhënave të Agjencisë për Regjistrimin e Bizneseve, nga 10 mijë e 500 biznese të regjistruara, janë shuar 2379.
Kryetari i Aleancës Kosovare të Biznesit, Agim Shahini tha për Radion Evropa e Lirë se hulumti i fundit i bërë nga kjo organizatë, ka vë në pah se vetëm për dy vitet e fundit janë shuar mbi 4 mijë biznese.
“Aleanca Kosovare e Biznesit ka realizuar një hulumtim të trendit të ndërmarrësisë për vitit 2000 – 2016 dhe trendi i rritjes së regjistrimit të bizneseve është parë se është rritur, por edhe trendi i shuarjes së bizneseve ka shënuar rritje, dhe kjo gjendje paraqet shqetësim për vendin”, thotë Shahini.
Ai nënvizon se janë shumë faktorë që kanë ndikuar në shuarjen e bizneseve. Një nga to janë normal e larta të kredive, që sipas të dhënave të fundit të Bankës Qendrore të Republikës së Kosovës, norma efektive e interesit për kredi është 8.5 për qind, varësisht nga banka dhe lloji i kredisë.
“Mungesa e subvencioneve për bizneset fillestare dhe për bizneset në zgjerim, interesi i lartë bankar, informaliteti i lartë në Kosovë, monopolet e krijuara nga disa biznese të mëdha dhe të fuqishme si dhe energjia elektrike që për bizneset është më e shtrenjtë, kanë paraqitur disa nga problemet e shuarjes së bizneseve”, thotë Shahini.
Këto biznese të cilat janë shuar dhe të cilat janë anketuara nga Aleanca Kosovare e Biznesit, nënvizon Shahini, kanë pasur dy ose tre të punësuar, gjë që, sipas tij, ka ndikuar edhe në rritjen e papunësisë në vend.
Papunësisë në Kosovë kap shifrën e afër 28 për qind.
Kosova për vite më radhë është duke u ballafaquar me një ambient të pafavorshëm afarist.
Në hulumtimet e bëra, nga organizatat vendore dhe ndërkombëtare ishin identifikuar barriera të shumta në të bërit biznes në Kosovë, siç është edhe mungesa e përkrahjes shtetërore.
Pronari kompanisë “Frutex”, Shaqir Plaushi, ka thënë për Radion Evropa e Lirë se përkrahja e institucioneve, siç janë pakot fiskale në favor të bizneseve, do të ndihmonin zhvillimin e bizneseve të tyre.
“Si problem në zhvillimin e bizneseve në Kosovë është përkrahja e pamjaftueshme e qeverisë. Mendojë që Qeveria dhe institucionet e saj janë përgjegjës që të bëjnë më shumë për bizneset në veçanti ato prodhuese të cilat kanë synim edhe eksportin”, thotë Palushi.
Bizneset të cilat janë intervistuar shton Shahini kanë shprehur gatishmëri të kthehen në treg të Kosovës nëse do të eliminohen këto barriera të cilat janë paraqitur si pengesë të zhvillimit të tyre.
Ndryshe, ndër vite, trendi i shuarjes dhe regjistrimit të bizneseve të reja ka shënuar rritje.
Disa ekspertë të ekonomisë, kanë vlerësuar se bizneset që shuhen, janë kryesisht biznese të vogla, të cilat nuk mund t’i rezistojnë konkurrencës që ekziston në tregun e Kosovës.
