Kryeministri Benjamin Netanyahu, ka refuzuar thirrjet e Shteteve të Bashkuara që Izraeli të ulë intensitetin e ofensivës së tij ushtarake në Rripin e Gazës ose të ndërmarrë hapa drejt krijimit të një shteti palestinez pasi të mbarojë lufta. Ky refuzim i tij shkaktoi menjëherë kritika nga Shtëpia e Bardhë.
Tensionet për këto çështje reflektuan një përçarje të madhe mes dy aleatëve lidhur me madhësinë e luftës së Izraelit dhe planet e tij për të ardhmen e territorit të rrethuar.
“Ne sigurisht e shohim këtë ndryshe”, tha zëdhënësi i sigurisë kombëtare i Shtëpisë së Bardhë, John Kirby.
*Video nga arkivi: Si do të dukej zgjidhja me dy shtete?
Deklarata e Netanyahut më 18 janar erdhi një ditë pasi sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, tha se Izraeli nuk mund të ketë asnjëherë “siguri të mirëfilltë” pa një rrugë drejt pavarësisë palestineze. Më herët gjatë kësaj jave, Shtëpia e Bardhë po ashtu ka thënë se është “koha e duhur” që Izraeli të ulë intensitetin e ofensivës së tij shkatërruese në Gazë.
Gjatë një konference për media, Netanyahu shprehu një qëndrim të ndryshëm nga Uashingtoni. Ai vazhdimisht deklaroi se Izraeli nuk do të ndalë ofensivën derisa të përmbushë qëllimet e tij për të shkatërruar Hamasin – grupin palestinez të shpallur organizatë terroriste nga SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian – dhe të kthejë në shtëpi pengjet që po mbahen nga grupi radikal palestinez.
Ai hodhi poshtë pretendimet në rritje nga kritikët izraelitë se këto qëllime nuk janë të arritshme, duke u zotuar se do të shtyjë përpara ofensivën për muaj të tërë.
“Ne nuk do të pajtohemi me asgjë tjetër përpos fitores absolute”, tha Netanyahu.
Izraeli nisi ofensivën pas sulmit të paprecedent të Hamasit në jug të Izraelit më 7 tetor, kur luftëtarët e grupit vranë 1.200 persona dhe morën peng afër 250 të tjerë. Afër 130 pengje Izraeli beson se ende janë nën robërimin e Hamasit. Lufta ka rritur tensionet në mbarë rajonin, duke kërcënuar nxitjen e konflikteve të tjera.
Sulmi i Izraelit, një prej fushatave ushtarake më vdekjeprurësve dhe më shkatërruese në historinë moderne, ka lënë të vrarë pothuajse 25.000 palestinezë, sipas autoriteteve shëndetësore në Gazë. Ofensiva izraelite po ashtu ka shkaktuar shkatërrim të madh dhe mbi 80 për qind e popullsisë së territorit me 2.3 milionë banorë janë larguar nga shtëpitë e tyre.
Kostoja e madhe e luftës ka çuar në intensifikimin e thirrjeve të komunitetit ndërkombëtar që Izraeli të ndalë ofensivën. Aleatja kryesore e Izraelit, SHBA-ja, ka nisur të shprehë mospajtime dhe i ka bërë thirrje Netanyahut që të tregojë vizionin e tij për Gazën e pasluftës.
SHBA-ja ka thënë se Autoriteti Palestinez, që njihet ndërkombëtarisht dhe që qeverisë në zonat gjysmë-autonome në Bregun e pushtuar Perëndimor nga Izraeli, duhet të “rigjallërohet” dhe të kthehet në Gazë. Hamasi kishte rrëzuar nga pushteti Autoritetin Palestinez në Gazë më 2007.
SHBA-ja po ashtu ka bërë thirrje për ndërmarrjen e hapave drejt krijimit të një shteti palestinez. Palestinezët kërkojnë që Gaza, Bregu Perëndimor dhe Jerusalemi Lindor të jenë pjesë e shtetit të tyre të ardhshëm. Këto zona ishin pushtuar nga Izraeli më 1967.
Gjatë forumit ekonomik në Davos, të mërkurën Blinken tha se zgjidhje me dy shtete është mënyra më e mirë për të mbrojtur Izraelin, për të bashkuar vendet e moderuara arabe dhe për izoluar armikun e përbetuar të Izraelit, Iranin.
Pa “një rrugë drejt një shteti palestinez”, tha ai, Izraeli nuk do të ketë “siguri të mirëfilltë”.
Netanyahu, që udhëheqë një Qeveri të ekstremit të djathtë dhe që një kohë të gjatë kundërshton shtetësinë palestineze, vazhdimisht ka kundërshtuar zgjidhjen me dy shtete. Ai tha se një shtet palestinez do të bëhej vend për nisjen e sulmeve ndaj Izraelit.
Ai tha se Izraeli “duhet të ketë kontrollin e sigurisë mbi gjithë territorin në perëndim të lumit Jordan”, duke shtuar se “kjo bie ndesh me idenë e sovraniteti. Çfarë mund të bëjmë ne?”.
“Këtë të vërtetë ua them miqve tanë amerikanë dhe kam frenuar përpjekjen për të na detyruar në një realitet që do të rrezikonte shtetin e Izraelit”, tha ai.
Deklaratat e tij nxitën reagimin e menjëhershëm nga Shtëpia e Bardhë.
Kirby tha se presidenti amerikan, Joe Biden, nuk “do të ndalojë së punuar” drejt zgjidhjes me dy shtete.
