“T’du qashtu qysh je!” është motoja e Javës së Krenarisë këtë vit në Kosovë, që nisi më 5 qershor dhe do të vazhdojë me aktivitete të ndryshme për promovimin e barazisë dhe fuqizimin e komunitetit LGBTI+ (homoseksual, lesbike, biseksual dhe transgjinor) në Kosovë.
“Me “T’du qashtu qysh je” duam t’ua rikujtojmë të gjithëve se nuk janë të vetëm. Dashuria, pranimi dhe ndërtimi i hapësirave të sigurta, përveç ndihmës profesionalem janë më se të nevojshme, për të mos thënë thelbësore, për parandalimin dhe kalimin e sfidave të shëndetit mendor”, thuhet në uebfaqen e përbashkët të organizatorëve të Javës së Krenarisë, Prishtina Pride.
Në ceremoninë e hapjes së Javës së Krenarisë po marrin pjesë kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, presidentja Vjosa Osmani, drejtori ekzekutiv i Qendrës për Barazi dhe Liri (CEL), Blert Morina, dhe përfaqësues të ambasadave të huaja.
Osmani tha se megjithëse Kosova ka bërë përparime të shumta ndër vite në promovimin e barazisë për personat e komunitetit LGBTI+, mbetet “ende shumë e shumë punë për të bërë”.
“Personat LGBTI+ janë padiskutim ende shënjestër e dhunës, diskriminimit dhe stigmatizimit, që vazhdojnë të mbesin pengesë për ta arritur qëllimin tonë të përbashkët – ndërtimin e një shoqërie më të barabartë për të gjithë”, tha Osmani.
Kryeministri Kurti u shpreh i lumtur që motoja dhe eventet e Javës së Krenarisë kanë në qendër temën e dashurisë, duke e quajtur atë si “kusht të lirisë”.
Morina nga organizata CEL u shpreh i zhgënjyer që deputetët e Kosovës nuk votuan pro projektkodit civil që do ta mundësonte martesën mes personave të gjinisë së njëjtë.
Ati tha se“për njerëzit LGBTI asgjë nuk vjen me lehtësi, përveç prej shtypjes” dhe se “ligjin e bëjnë homofobët”.
“Duam dhe kërkojmë liri nga shtypja dhe përçmimi i përditshëm i përditshme i individëve LGBTI, kërkojmë liri edhe nga shpërfillja dhe”, tha Morina, i cili tha se si trans-burrë është përballur vetë me mungesë të lirisë.
Ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë, Jeffrey Hovenier, tha se i ka bërë përshtypje guximi i aktivistëve që luftojnë për të drejtat e komunitetit LGBTI+ në Kosovë, duke shtuar se SHBA-ja mbështet përpjekjet e tyre.
Java e Krenarisë do të mbyllet më 10 qershor me Paradën e Krenarisë në sheshin Skënderbeu në Prishtinë në orën 17:00 dhe me koncertin përmbyllës “Krejt bashkë!” në Pallatin e Rinisë në orën 19:00.
Gjatë javës, në Prishtinë do të organizohen diskutime, shfaqje artistike, festa, konferenca për ta shënuar këtë javë.
Përveç CEL-it, organizatë të Javës së Krenarisë janë edhe Nisma e të Rinjve për të Drejtat e Njeriut në Kosovë (YIHR), Qendra për Zhvillimin e Grupeve Shoqërore (CSGD) dhe Mbrojtësit e të Drejtave Civile (CRD).
Parada e Krenarisë do të mbahet për herë të shtatë në Prishtinë. Në vitet paraprake, ky organizim kishte kaluar pa incidente.
Në paradat e kaluara, aktivistët kanë bërë vazhdimisht thirrje që të lejohet martesa midis personave me gjini të njëjtë - gjë të cilën në Kosovë e lejon Kushtetuta, por jo edhe Kodi Civil i Kosovës dhe Ligji për Familjen.
REL ka raportuar gjatë vitit 2022 se si frika nga izolimi nga familja dhe shoqëria i detyron ende shumë pjesëtarë të komunitetit LGBTIQ+ në Kosovë të mos shprehen publikisht për identitetin e tyre.
