Autoritetet talibane të Afganistanit do të mungojnë në bisedimet e udhëhequra nga Organizata e Kombeve të Bashkuara (OKB), që do të nisin të hënën. Në këto negociata do të diskutohet se si të trajtohen sundimtarët e vendit në krizë dhe do të bëhet presion për heqjen e kufizimeve për gratë që punojnë dhe pjesëmarrjen e vajzave në shkolla.
Të dërguarit nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Kina dhe Rusia, si dhe donatorët kryesorë të ndihmave nga Evropa dhe fqinjët si Pakistani, janë në mesin e përfaqësuesve nga rreth 25 vende dhe grupeve të thirrura në negociatat dyditore nga Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres.
Megjithatë, qeveria talibane nuk është ftuar në bisedimet e Dohas dhe çështja e njohjes së administratës është ngritur si shqetësim përpara këtij takimi.
Një grup i vogël grash afgane organizuan një marsh proteste në fundjavë në Kabul për ta kundërshtuar çdo lëvizje për t’i njohur sundimtarët që u kthyen në pushtet në gusht të vitit 2021.
Në një letër të hapur drejtuar pjesëmarrësve në takimin e Dohas, të publikuar më 30 prill, një koalicion i grupeve të grave afgane tha se ishin “të indinjuara” që ndonjë vend do ta shqyrtonte si mundësi formimin e lidhjeve me qeverinë që Kombet e Bashkuara e quajnë “autoritet de fakto”.
OKB-ja dhe SHBA-ja kanë këmbëngulur se njohja e qeverisë nuk është në planet e këtij takimi.
Frika e grupeve të të drejtave është nxitur nga zëvendëssekretarja e përgjithshme e OKB-së, Amina Mohammed, e cila tha muajin e kaluar se takimi i Dohas mund të sjellë “hapa të vegjël” që çojnë në një “njohje parimore” të qeverisë talibane.
OKB-ja tha se komentet ishin keqinterpretuar. Asnjë vend nuk ka krijuar lidhje formale me administratën afgane dhe anëtarësimi në OKB mund të vendoset vetëm nga Asambleja e Përgjithshme e OKB-së.
Përpara mbërritjes së Guterres në Doha, nga zyra e tij u tha se takimi “ka për qëllim të arrijë një mirëkuptim të përbashkët brenda komunitetit ndërkombëtar se si të merren me talibanët” për të drejtat e grave dhe vajzave, qeverisjen gjithëpërfshirëse kundër terrorizmit dhe trafikut të drogës.
Dilema e OKB-së
“Çdo lloj njohjeje e talibanëve është krejtësisht jashtë tryezës”, tha zëdhënësi i Departamentit amerikan të Shtetit, Vedant Patel, javën e kaluar.
Pavarësisht se nuk u ftua në takim, kreu i zyrës përfaqësuese të talibanëve në Doha, Sohail Shaheen, tha se është takuar me anëtarë të delegacioneve britanike dhe kineze.
Ai tha se bisedimet e OKB-së ishte në mesin e temave të diskutuara.
Që nga rrëzimi i një qeverie të mbështetur nga vendet e huaja në vitin 2021, autoritetet talibane kanë imponuar një version të ashpër të ligjit të sheriatit, që Kombet e Bashkuara e kanë etiketuar “aparteid me bazë gjinore”.
Ndonëse të ndara mes vete për shumë tema, fuqitë e Këshillit të Sigurimit të OKB-së u bashkuan të enjten për t’i dënuar kufizimet ndaj grave dhe vajzave afgane dhe u bënë thirrje të gjitha vendeve që të kërkojnë “një ndryshim urgjent” të politikave në Afganistan.
Megjithatë, diplomatët dhe vëzhguesit thonë se takimi i Dohas nxjerr në pah problemin me të cilin përballet komuniteti ndërkombëtar lidhur me Afganistanin, të cilin OKB-ja e konsideron krizën e saj më të madhe humanitare pasi që miliona njerëz varen nga ndihmat ushqimore.
Amina Mohammed tha se ishte “e qartë” se autoritetet talibane duan njohje. Lidhjet formale të OKB-së do ta ndihmonin qeverinë t’i rimarrë miliarda dollarët e sekuestruara jashtë vendit pasi talibanët morën pushtetin.
Por, diplomatë nga disa vende të përfshira në bisedimet e Dohas thanë se kjo nuk do të ishte e mundur derisa të mos ketë një ndryshim në politikat afgane për të drejtat e grave. Ministria e Jashtme afgane tha, pas votimit të javës së kaluar në OKB, se “diversiteti duhet të respektohet dhe jo të politizohet”.
