Presidenti i Malit të Zi, Millo Gjuanoviq, ka nënshkruar ndryshimet në Ligjin për president, që më herët ishin miratuar në Parlament.
Deputetët e partisë pro-ruse Fronti Demokratik, Demokratët dhe ata të lëvizjes URA të kryeministrit në Qeverinë teknike, Dritan Abazoviq, më herët kishin miratuar ndryshimet në Ligjin për president.
Gjukanoviq njoftoi më 16 dhjetor se nënshkrimi i dekretit për Ligjin për president ishte obligim kushtetues, por obligim nuk është edhe zbatimi i këtij ligji.
“Përgjegjësia për zbatimin e këtij ligji jokushtetues bie mbi ata që e kanë miratuar. Nuk kam asnjë synim që të marr pjesë në këtë”, tha Gjukanoviq, duke sqaruar se ai nuk dëshiron të marrë pjesë në zbatimin e ligjit sepse e konsideron jokushtetues.
Sipas ligjit të dekretuar, Gjukanoviq duhet të mbajë konsultime me partitë dhe të mandatojë një kandidat të shumicës parlamentare që të formojë Qeverinë e re.
Nëse ai refuzon të mandatojë kandidatin për kryeministër, sipas ligjit të ri, shumica parlamentare do të marrë fuqitë e tij kushtetuese sa i përket nominimit për mandatarin e Qeverisë.
Më herët, edhe Gjukanoviq dhe partia e tij, Partia Demokratike Socialiste e kanë kundërshtuar këtë ligj, duke e cilësuar si “grushtshtet kushtetues”.
Rekomandimi i Komisionit të Venecias – trupit këshillues të Këshillit të Evropës – thoshte se ligji nuk duhet të miratohet sepse “ndryshon dispozitat e Kushtetutës”. Bashkimi Evropian ka kërkuar nga shumica parlamentare të pranojë mendimin e Komisionit dhe të tërhiqet nga ndryshimet kundërthënëse në këtë ligj.
Ndryshimet në ligj ishin propozuar nga Fronti Demokratik pro-rus, me qëllim që t’i japin mandatin kandidatit të tyre, Miograd Llekiq, për të formuar Qeverinë e re të Malit të Zi.
Çfarë i parapriu ndryshimeve në Ligjin për presidentin?
Pas votimit të mocionit të mosbesimit ndaj Qeverisë së Dritan Abazoviqit më 20 gusht, shumica parlamentare i kërkoi Gjukanoviqit që të mandatonte Miograd Llekiqin si kandidat për të formuar Qeverinë e re. Por, presidenti Gjukanoviq refuzoi pasi shumica parlamentare nuk i kishte dërguar deri në afatin e caktuar listën me nënshkrime të deputetëve që e mbështesnin këtë kandidaturë.
Shumica parlamentare beson se Gjukanoviq, me këtë veprim, ka shkelur Kushtetutën.
Gjykata Kushtetuese, institucioni i vetëm që mund të shqyrtojë kushtetutshmërinë e vendimeve të Gjukanoviqit, nuk ka kuorumin e mjaftueshëm për të marrë vendime që nga shtatori, për shkak se në këtë institucion janë vetëm tre gjyqtarë nga shtatë sa duhej të ishin.
Më pas, shumica parlamentare miratoi ndryshimet në Ligjin për president, që i merr fuqinë presidentit për të nominuar kandidatin për kryeministër.
Me nënshkrimin e Ligjit për president, parashikimet janë se do të krijohen kushtet për të dalë nga kriza politike, që u shkaktua nga vendimi i Gjukanoviqit për të mos i dhënë mandatin për formimin e Qeverisë partisë që fitoi zgjedhjet e vitit 2020, tha Fronti Demokratik.
Fituesit e zgjedhjeve të mbajtura në gusht të vitit 2020, Fronti Demokratik, Demokratët dhe URA, besojnë se kanë një shumicë të qëndrueshme parlamentare dhe duan që Llekiq të formojë Qeverinë e re, deri në zgjedhjet e vitit 2024.
Opozita, e udhëhequr nga partia e Gjukanoviqit, kërkon mbajtjen e zgjedhjeve të jashtëzakonshme parlamentare.
