Dhjetëra miliona nxënës në gjithë botën janë kthyer në shkollë më datë 1 shtator. Çantat e tyre zakonisht të mbushura me libra, lapsa e gjëra tjera tash kanë edhe maska dhe dezinfektues duarsh për t’i mbrojtur ata nga pandemia e koronavirusit që po shënon rritje.
Qoshe për dezinfektim dhe distancim fizik; në klasa, në vende ku hahet ushqimi, korridore si dhe kohë më e shkurtër për të luajtur do të bëhet diçka normale në gjithë botën derisa vendet po mundohen t’i kthejnë fëmijët në mënyrë sa më të sigurt në ambientet e mësimit.
Në pranverën e këtij viti pati shumë pengesa në procesin e mësimit kur vendet u izoluan. Në ditët e sotme shumë fëmijë po kthehen në shkollë edhe pse të dhënat tregojnë rritje të numrit të infektimeve në shumë vende të Evropës.
Në shumë shtete ka shqetësime se tubimet në shkollë dhe zyre, të kombinuara edhe me gripin sezonal në vjeshtë, do të sjellë valë të re të infektimit. Disa prindër dhe organizata të mësuesve kanë kundërshtuar planet për rihapjen e shkollave derisa shpërndarja e virusit vazhdon më këtë ritëm. Por, shumë prindër tashmë janë të lehtësuar se gjërat po kthehen në normalitet.
“Është mirë që po rifillojnë, po kthehen në rutinën normale”, thotë Stephanie e cila po dërgonte vajzën e saj në shkollë në Saint-Leu-d’Esserent, në veri të Parisit.
E pyetur nëse ajo ishte e shqetësuar nëse virusi përhapet edhe në shkollë, ajo tha: “Jo më shumë se në market. Nuk mund të ndalim së jetuari, vetëm duhet ndjekur rregullat”.
Shkollat përballë sfidave të testimit për COVID-19
Secili vend po merr masa të ndryshme për ta zvogëluar përhapjen e virusit në shkolla. Në Spanjë u takon 17 rajoneve të marrin vendime se si të kthehen në shkolla, duke respektuar rregullat e qeverisë qendrore për vënien e maskave për fëmijët më shumë se 6 vjet. Në një shkollë katolike në jug të Spanjës, në Ronda, stafi po largonte bankat dhe po vendosnin një sistem njoftimi një drejtimesh nëpër korridore para hapjes se shkollës me datë 10 shtator.
“Ne kemi vendosur dezinfektues, do t’ua kontrollojmë temperaturën dhe tashmë kemi hapësirë në klasa”, thotë drejtoresha e shkollës, Motra Marta, e veshur me të bardha dhe me maskë në fytyrë. “Ne po bëjmë çdo gjë që mundemi”.
Kaos, rezistencë dhe boshllëqet e mësimit
Qeveria franceze tha se kriza nuk duhet të ndalë jetën e njerëzve. Kryeministri britanik Boris Johnson theksoi se është vendimtare që shkollat në Angli të hapen këtë javë.
Sindikatat e mësuesve në Britani janë ankuar se është krijuar kaos me ndryshimet në minutën e fundit dhe thanë se duhet pasur një ‘Plan B’ nëse një valë e dytë e pandemisë do të godasë.
Në kulmin e izolimit nga koronavirusi në muajin prill, sipas UNESCO-s, në gjithë botën rreth 1.5 miliard fëmijë ishin të prekur nga mbyllja e shkollës. Mbyllja e shkollës e ka zgjeruar edhe më shumë hendekun e pabarazisë, kanë thënë ekspertët.
Rreziku i transmetimit të koronavirusit në shkollë varet se çka është duke ndodhur në komunitetin lokal si dhe çfarë masa janë duke u respektuar, thonë epidemiologët.
Të dhënat në rang botëror për përhapjen e pandemisë së koronavirusit tregojnë se fëmijët dhe të rinjtë përbejnë vetëm 1-2 për qind të rasteve me COVID-19 në gjithë botën.
Shumica e infektimeve të fëmijët janë të lehta ose asimptomatike dhe numër shumë i vogël me të vdekur.
“Shkollat funksionojnë brenda komunitetit, nuk punojnë të izoluara. Prandaj gjëja më e madhe që në shikojmë është se si duket transmetimi në komunitete ku këto shkolla operojnë”, thotë Maria Van Kerkhove, epidemiologe nga Organizata Botërore e Shëndetësisë me seli në Gjenevë.
Gjermania dhe Suedia ofrojnë një formë sigurie
Në Gjermani ku shkollat janë hapur që nga fillimi i muajit gusht, proporcioni i rasteve me koronavirus nën moshën 20 vjeçare ka mbetur i njëjtë. Në Suedi, mbajtja e shkollave hapur gjatë pandemisë nuk ka sjellë rritje të numrit te të infektuarve të nxënësit nëse krahasohet me Finlandën, ku shkollat ishin mbyllur përkohësisht.
“Ne duam t’i shohim fëmijët të kthehen në shkollë dhe njerëzit të kthehen në vendet e punës, mirëpo në duam që kjo të bëhet në mënyrë të sigurt. Në të njëjtën kohë, asnjë vend nuk duhet të sillet sikur pandemia ka përfunduar”, tha drejtori i përgjithshëm i OBSH-së Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Kthimi në shkollë në vende të ndryshme
Bjellorusi
Qindra studentë bojkotuan fillimin e vitit shkollor në Bjellorusi, duke i u bashkuar thirrjeve të politikanes opozitare e cila tashmë është larguar nga vendi, Svyatlana Tsikhanouskaya, që vendi të shkojë në zgjedhje.
Tsikhanouskaya kërkon nga presidenti aktual Alyaksandr Lukashenka të japë dorëheqje për shkak të rezultateve të diskutueshme të zgjedhjeve presidenciale muajin e kaluar. Shumë shkolla publike janë përdorur si vend votime dhe mësuesit u përdorën për t’i numëruar votat e zgjedhjeve të 9 gushtit, për të cilat komisioni qendror zgjedhor tha se Lukashenka i fitoi ato me 80 për qind duke siguruar një mandat të gjashtë.
Më 1 shtator, shumë studentë duke valëvitur flamuj opozitarë marshuan në rrugë dhe mblodhën nënshkrime jashtë fakulteteve të tyre. Në media sociale u panë disa pamje se si disa studentë po arrestoheshin. Ekipi i shefes së opozitës Tsikhanouskaya tha se bojkoti ishte i nevojshëm për të “treguar se të rinjtë nuk mund të qëndrojnë anash nga ngjarjet që ndodhin në Bjellorusi”.
Rusi
Në Rusi janë anuluar ceremonitë tradicionale që mbahen në fillim të vitit shkollor. Në të gjitha shkollat në Rusi nxënësve u matet temperatura në ballë në hyrje të shkollës. Presidenti Vladimir Putin, në një adresim televiziv, u tha nxënëse që t’i respektojnë rregullat. Në Moskë, për mësuesit është e detyrueshme mbajtja e maskave në shkollë, mirëpo nxënësve nuk u kërkohet t’i vendosin maskat. Mësuesit janë të lejuar t’i heqin maskat në klasë gjatë mësimit mirëpo ata duhet të mbajnë distancë fizike nga fëmijët.
Ukrainë
Ministria e Arsimit në Ukrainë tha se 4.2 milionë nxënës kanë filluar vitin e ri shkollor, duke përfshirë edhe 428,000 nxënës që shkojnë në shkollë për herë të parë. Zyrtarët nuk thanë se sa shkolla janë hapur në përgjithësi derisa vendi po përballet me rritje të numrit te të prekurve me virus në disa rajone. Shkollat që janë në zonat “e kuqe” me COVID-19 duhet të mbajnë mësim online.
Sipas Ministrisë së Shëndetësisë, shkolla të tilla ka në 21 nga 490 rajonet në gjithë vendin. Më 31 gusht, krye bashkiaku i rajonit Ivano-Frankivsk, të një zone të kuqe në perëndim të Ukrainës, tha se shkollat atje nuk do të hapen deri më 11 shtator.
Iran
Ministri i Arsimit të Iranit, Mohsen Haji-Mirzai, tha më 31 gusht se nxënësit do të fillojnë mësimin në gjithë vendin javën e ardhshme, përveç vendeve që konsiderohen si “zona të kuqe”. Për momentin, 12 nga 13 provincat konsiderohen si zona të kuqe me COVID-19.
Mirëpo ministri shtoi se vetëm 35 për qind e shkollave kanë hapësirë të mjaftueshme për të respektuar distancën fizike dhe të mbajnë mësim të rregullt. Nxënësit në shkolla tjera do të duhet të shkojnë në shkollë në orar ose ditë të ndryshme nëse nuk ka hapësirë të mjaftueshme në shkolla. Shkollat në Iran janë mbyllur që nga fundi i muajit shkurt. Haji-Mirzai njoftoi se në të njëjtën kohë kanalet televizive shtetërore do të fillojnë transmetimin e mësimeve.
Bullgari
Shkollat në gjithë Bullgarinë do të hapen me datë 15 shtator. Mirëpo, ministri i arsimit Krassimir Valchev më datë 28 gusht tha se në javët e ardhshme, situata mund të ndryshojë, raportoi agjencia e lajmeve BTA. Valchev tha se nxënësit ndoshta duhet të kalojnë në mësim online, nëse është e nevojshme, bazuar në një numër specifik të infektimeve në gjithë popullsinë. Shkollat duhet t’i lajmërojnë prindërit për situatën njëherë në javë. Ministria planifikon t’i transformojë 15 deri 20 shkolla në qendra ku organizohet mësimi në distancë sipas nevojës nga fundi i shtatorit deri në fillim të tetorit.
Taxhikistan
Viti i ri shkollor tashmë ka filluar në Taxhikistan me datë 17 gusht. Mësuesit u ankuan se kishte pak nxënës. Disa prej tyre vizituan disa familje për të folur me prindërit të cilët janë të frikësuar t’i dërgojnë fëmijët në shkollë për shkak të mungesës së materialit mbrojtës. Në disa shkolla, gazetarët e Radios Evropa e Lirë, panë se si po shpërndaheshin materiale dezinfektuese dhe sapunë si dhe kishte distancë fizike të mjaftueshme. Mirëpo, në shumicën e shkollave respektimi i masave duket i pamundur.
Afganistan
Shkollat në Afganistan janë hapur me datë 22 gusht. Klasat janë ndarë në dy orare me 50 për qind të nxënësve në të njëjtën kohë, ka thënë Ministria e Arsimit. Nxënësit janë të detyruar të kenë maska. Një gazetar i Radios Evropa e Lirë nga Shërbimi Afgan, i cili vizitoi disa shkolla, tha se rregullat nuk po respektoheshin nga disa nxënës. Ministria tha se po monitoronte situatën nga afër. Nxënësit që kanë simptoma duhet të lajmërohen në një numër telefoni që është siguruar nga Ministria e Shëndetësisë.
*(Burimet: RFE/RL, Reuters, AFP, BTA)
